Dział: Studium przypadku

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne może pojawić się nawet u małych dzieci, które – choćby z powodu swojego wieku i poziomu rozwoju – nie są w stanie wziąć na siebie całej odpowiedzialności za leczenie. Potrzebują dużej i rozważnej pomocy rodziców, którzy muszą nauczyć się skutecznego wspierania swoich pociech. Wiele „naturalnych” sposobów wspierania dziecka nasila objawy OCD. Trochę inne wyzwania czekają nas w pracy z nastolatkami. Po pierwsze – konieczne jest, by sam nastolatek był zmotywowany do leczenia, wykonywał zadania pomiędzy sesjami. Po drugie – należy skłonić rodziców do takiego zaangażowania się, by z jednej strony wspierali swoje dziecko w leczeniu, a z drugiej nie odbierali mu jego autonomii. Nie ma nic bardziej demotywującego niż rodzic godzinami męczący swoje dziecko, że za mało się stara i czy już wykonało dzisiaj lekcje i zadania z terapii…

Czasami możesz zobaczyć toksyczną relację, która pędzi w Twoją stronę jak szybki pociąg. Innym razem skrada się tak wolno, że nie zdajesz sobie sprawy, że w niej jesteś, dopóki będzie bardzo trudno, by się z niej wydostać. Większość z nas doświadczyła lub obecnie doświadcza jednej lub kilku toksycznych relacji. Zastanawiamy się, jak można ich uniknąć, a nawet rozważamy, czy to nie my jesteśmy toksyczną osobą. Możemy także zastanowić się, dlaczego po doświadczeniu w „przeszłości negatywnej” związków toksycznych, nadal wciągamy je w nasze życie lub dlaczego jesteśmy nieustannie bezbronni wobec przynęty Pani lub Pana Toksycznego Agenta.

Taki i podobny sposób opowiadania o emocjach jest dla nas codziennością. Nikogo nie dziwi, że człowiek, którego spotyka trudna sytuacja, jest smutny lub że ktoś, kto pracuje z osobą wybuchową, jest podenerwowany. Czasem odnosimy wręcz wrażenie, że każdy w takiej sytuacji zareagowałby podobnie, bo przecież takie właśnie emocje są naturalne i właściwe dla sytuacji. Wyciągamy więc prosty i, jak się początkowo zdaje, logiczny wniosek, że nasze emocje wynikają z faktów i sytuacji, których doświadczamy i że zależą one w dużej mierze od zachowania osób, z którymi się spotykamy...

W praktyce klinicznej zwykle mamy do czynienia z osobami w kryzysie. Jak wiadomo, nie każdy pacjent trafia do specjalistycznego Ośrodka Interwencji Kryzysowej lub ma potrzebę i możliwość skorzystania z takiej pomocy. Psychologowie i psychoterapeuci stoją więc przed wyzwaniem pracy z osobami w ostrym stanie kryzysowym, zazwyczaj bez możliwości wykorzystania zasobów zespołu interwencji kryzysowej, czyli wsparcia prawnika, pracownika socjalnego, asystenta rodziny itp. Praca z osobą w kryzysie jest wymagająca i może być obciążająca dla interwenta.

Nazwa „autystyczny” i „autyzm” wywodzą się z greckiego słowa autos, które oznacza „sam”, i początkowo odnosiły się do występującego w schizofrenii zawężenia relacji z ludźmi i światem zewnętrznym. Obecnie jest to termin, który odnosi się do zaburzenia rozwojowego zwanego autyzmem. Pionierami, którzy opublikowali pierwsze opisy tego zaburzenia, byli Leo Kanner w 1942 roku i Hans Asperger w 1943 roku. Od pierwszych opisów minęło ponad 70 lat, ale obserwacje wtedy poczynione są nadal aktualne. Opisywane wówczas cechy to skłonność do izolacji, potrzeba niezmienności oraz wysypkowe zdolności.

Zdiagnozowanie zespołu Aspergera nadal napotyka na duże trudności, mimo ustanowienia kryteriów jego rozpoznania znanych od 20 lat. Z badań wynika, że mimo stosunkowo szybko zgłaszanych przez rodziców niepokojących zachowań u dzieci, właściwa diagnoza ma miejsce średnio około 12. r.ż dziecka. Wynika z tego, że dzieci z ZA przez wiele lat nie otrzymują właściwych form wsparcia i terapii, podczas gdy wczesne podjęcie terapii związane jest z lepszym rokowaniem co do późniejszego funkcjonowania.

Praca psychologa z klientem to zawsze bardzo indywidualne, autorskie działanie, jednak pewne uniwersalne zasady i mogą być przydatne w trudnym procesie budowania i podtrzymania kreatywnej relacji, która będzie wywoływała pożądane efekty.

Coraz częściej trafiają do poradni psychologicznej młodzi ludzie z poważnymi i złożonymi zaburzeniami emocjonalnymi, w postaci depresji z towarzyszącymi objawami samookaleczania się lub zaburzeń jedzenia albo myślami i próbami samobójczymi. Terapią obejmowane są również coraz młodsze dzieci z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi, objawami encopresis czy objawami lękowo-nerwicowymi. Jako terapeuta rodzinny zadaję sobie pytanie: na ile to, jak funkcjonuje rodzina, wpływa na psychopatologię dziecka?