Poznawcze funkcjonowanie adolescentnego pacjenta onkologicznego przed i po chemioterapii

Analiza przypadków dwojga studentów pierwszego roku studiów

Studium przypadku

Uszkadzający efekt chemioterapii został zaobserwowany u około 20–39% pacjentów leczonych cytostatykami, u których stwierdzono zaburzenia kognitywne mierzone testami psychometrycznymi. Po zakończonym leczeniu onkologicznym u wielu pacjentów odnotowano subiektywne skargi na obniżenie poczucia jakości ich życia, łagodną depresję, obawy przed nawrotem choroby oraz poczucie przewlekłego zmęczenia. Wielu pacjentów wymaga rehabilitacji psychologicznej, ukierunkowanej na usprawnianie procesów umysłowych, trudności z uwagą, koncentracją, poziomem energii umysłowej.

Chemioterapia a procesy poznawcze pacjentów onkologicznych

Przegląd klinicznych badań poświęconych skargom pacjentów onkologicznych na obniżenie ich poznawczego funkcjonowania ujawnia specyficzne dysfunkcje procesów umysłowych:

  • obniżenie szybkości zapamiętywania i przypominania, pojemności pamięci krótkotrwałej,
  • zmniejszenie pojemności i przerzutności uwagi i koncentracji,
  • zmniejszenie szybkości analizy i syntezy wzrokowej,
  • obniżenie koordynacji wzrokowo-ruchowej (Ahles, Correa, 2010; Tannock, 2004; Vardy i in., 2007; Zaburzenia… 2008).

Uszkadzający efekt chemioterapii nie został zaobserwowany u wszystkich pacjentów, u niektórych zaobserwowano wycofanie wcześniejszych zaburzeń funkcji poznawczych po kilku miesiącach od zakończenia leczenia chemioterapeutykami. Z kolei u osób, u których utrzymywały się po zakończonym leczeniu onkologicznym łagodne trudności, odnotowano subiektywne skargi na obniżenie poczucia jakości ich życia, jak również łagodną depresję, obawy przed nawrotem choroby oraz poczucie przewlekłego zmęczenia, przy jednoczesnym braku zaburzeń poznawczych w wynikach ich testów neuropsychologicznych.

Jak dotąd nie ma dostatecznej liczby badań wyjaśniających mechanizmy powstawania dysfunkcji umysłowych pacjentów leczonych chemioterapeutykami. Mówi się o potencjalnych mechanizmach uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego przez wysokie dawki cytostatyków, hamowaniu przez te leki aktywności komórek nerwowych, uszkadzaniu włókien Purkiniego, co prowadzi do zaburzeń móżdżkowych lub encefalopatii. W badaniach obrazowych mózgu pacjentów w trakcie kuracji onkologicznej zauważa się zmiany w jego aktywności (badania PET,...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI