Zgodnie z Teorią Bazy Społecznej (Social Baseline Theory, SBT) (Beckes i Coan, 2011) środowiskiem, do którego ludzie szczególnie dobrze się zaadaptowali, jest środowisko społeczne. Jest to jeden z powodów, dla których teoria ta w swojej nazwie odnosi się do terminu „bazy społecznej” – bliskość zasobów związanych ze środowiskiem społecznym jest jednym z podstawowych założeń czynionych przez ludzki mózg.
Dział: Nowości w psychologii
Od lat wzrasta liczba osób starszych w społeczeństwie. Przez ostatnie ćwierć wieku wzrosła ona o 7,5 punktu procentowego. Ponadto doniesienia naukowe pokazują, jak duże jest rozpowszechnienie depresji wśród seniorów. Sięga ono nawet 60%. Niepokojący jest także fakt, że w grupie seniorów powyżej 75. r.ż. notuje się najwyższe wskaźniki samobójstw wśród wszystkich grup wiekowych.
Psychoterapia się zmienia i powinna się zmieniać. Istniejące już szkoły terapii włączają nowe metody i idee do swojego repertuaru (np. w ramach tzw. trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnej). Ciekawą propozycją wydaje się podejście kontemplacyjne: uważność i współczucie, zastosowane w terapiach grupowych, jak też indywidualnych.
W dniach 21–24 września 2017 r. odbył się Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, który w tym roku po raz pierwszy zyskał rangę Kongresu. Hasło przewodnie tegorocznego wydarzenia brzmiało „Psychologia dla Zdrowia Osoby i Społeczeństwa”.
Charakterystyczną cechą współczesnych społeczeństw jest rozprzestrzenianie się depresji, innych zaburzeń psychicznych oraz chorób mózgowych na dużo większą skalę niż to miało miejsce przed dziesiątkami lat. WHO opublikowała prognozy na kolejne 10 lat, według których choroby psychiczne oraz choroby mózgowo-naczyniowe będą dominować. Psychologia i psychiatria, wychodząc naprzeciw tym zagrożeniom pracuje nad wdrażaniem programów profilaktycznych – jednym z nich są badania w kierunku wpływu diety na współczesne schorzenia, m.in.: depresję, chorobę Alzheimera, zespół Aspergera.
Pamięć ma dla nas ogromne znaczenie. Zarządzamy nią, pielęgnując ważne wspomnienia, robiąc zdjęcia wyjątkowych chwil, snując rodzinne opowieści czy odwiedzając miejsca, które wyzwalają szczególne wspomnienia. Troska, z jaką pielęgnujemy pamiątki, pokazuje, jak istotnym aspektem naszego Ja, jest pamięć autobiograficzna. Chociaż preferencyjnie traktujemy miłe wspomnienia, te trudne i bolesne również są istotną częścią naszej biografii, którym niejednokrotnie nadajemy istotne znaczenie w kształtowaniu naszej osobowości.
Elektroniczne atlasy mózgu stosowane w edukacji, badaniach i klinice mogą stanowić nowe, cenne, wspomagające narzędzie również w psychologii, znacznie różniące się od typowych wywiadów, przeglądów i kwestionariuszy. Dotychczasowy brak zastosowania atlasów w psychologii może wynikać z niedostatecznej informacji o istniejących atlasach mózgu, ich zawartości, funkcjach i narzędziach oraz braku ilustracji, jak atlas może być praktycznie wykorzystany przez psychologa.
Prekursorem obserwacji sugerujących możliwość pojawienia się zjawiska uzależnienia od Internetu był w 1995 roku I. Goldberg, amerykański psychiatra z Uniwersytetu Columbia. Jego obserwacje otworzyły drogę do dyskusji na temat wpływu nowych mediów na kondycję psychiczną współczesnego człowieka. Dziś nie mamy wątpliwości – aktywności podejmowane w sieci mogą prowadzić do gólnego pogorszenia jakości życia. Badania na obywatelach Ameryki wskazują, że średnio jeden na ośmiu może cierpieć na symptomy uzależnienia od Internetu.
Wzrost liczby pacjentów, którzy zgłaszają się do specjalistów po pomoc ze względu na utratę kontroli nad zachowaniami seksualnym i zaczyna być powszechnym zjawiskiem, obecnym także w Polsce. Problem Kompulsywnych Zachowań Seksualnych (ang.Compulsive Sexual Behaviors–CSB) jest coraz częściej podejmowany w mediach i debatach społecznych, a także w badaniach naukowych, które dowodzą, że rozwój tego typu zachowań jest związany ze zwiększeniem indywidualnego cierpienia oraz pogorszeniem funkcjonowania w bliskich relacjach.
Otwarte związki, małżeństwa grupowe i wolna miłość to tematy powiązane w naszych umysłach silnie z latami siedemdziesiątymi ubiegłego wieku, po czym dyskusja o wolnej miłości na pewien czas ucichła z powodu epidemii AIDS i docenienia wyłączności seksualnej. Jednakże, wraz z większą wiedzą na temat odpowiedzialnego seksu, od dekady obserwujemy wzmożone zainteresowanie nowymi formami niemonogamii, które zakładają bezpieczeństwo, konsensualność (zgodę wszystkich stron) i wierność nieorganizującą się wokół wyłączności seksualnej.
Dysmorfofobia to zaburzenie psychiczne, któremu towarzyszy przekonanie o deformacji własnego ciała. Krytyczne, nawracające myśli na temat własnego ciała nie znikają, nawet gdy otoczenie stale zapewnia nas o akceptacji i estetycznym wyglądzie. Opinie innych uspokajają nas na krótką chwilę, z czasem jednak prosić musimy o nie częściej i coraz mniej im ufamy. To pojawiające się w wyniku samokrytycznych myśli napięcie i lęk, które porównać można do tych doświadczanych, gdy stajemy oko w oko ze śmiertelnym zagrożeniem.