Trauma prowadząca do dysocjacji
Zdaniem badacza osoba doświadcza traumatycznych wspomnień w taki sposób, jakby wydarzenie miało miejsce w czasie teraźniejszym, więc towarzyszą temu silne emocje, pobudzenie fizjologiczne, reakcje somatyczne. Umysł, doświadczając silnego pobudzenia, nie identyfikuje, że występujące tu i teraz emocje, myśli, obrazy wydarzyły się w przeszłości. Podtrzymuje w ten sposób przeżywane cierpienie, lęk, nieprzyjemne pobudzenie fizjologiczne i nie potrafi zniwelować intruzywnych obrazów i silnych emocji. Pojawiają się celowe lub automatyczne próby usunięcia nieprzyjemnego doznania. Skutkiem tego jest wzmacnianie połączeń nerwowych związanych z traumatycznym wspomnieniem, które nawraca i na zasadzie sprzężenia zwrotnego utrwala się w pamięci.
Na dalszych etapach życia traumatyczne, nieprzepracowane mechanizmy, ulegając przebudowaniu, wpisują się w osobowość, zniekształcają poczucie tożsamości, a posttraumatyczne mechanizmy w dalszym ciągu automatycznie – często pod wpływem niezrozumiałych bodźców – aktywizują silne emocje prowadzące do powstawania stanów dysocjacji.
Dysocjacja
W rozumieniu psychologicznym to mechanizm poważnie zakłócający funkcjonowanie dwóch elementów osobowości – poczucia integralności i ciągłości tożsamości – wpływających na spójne poczucie własnego Ja. Na uszkodzenie tych mechanizmów mogą mieć wpływ: długotrwały stres, zaniedbania, przemoc, znęcanie się, przewlekłe, poważne choroby oraz inne zagrożenia zdrowia i życia. Integralność bywa również zaburzona w wyniku długotrwałego zmęczenia i krańcowego wyczerpania. Stanów dysocjacji zdecydowanie częściej doświadczają osoby z traumami złożonymi (cPTSD), a jeszcze częściej osoby, które doświadczyły cPTSD, wychowujące się w przemocowej rodzinie, w domu z głębokim uzależnieniem rodzica/rodziców, w środowisku, gdzie doświadczyły znęcania się lub innego rodzaju permanentnego zagrożenia zdrowia lub życia.
Traumy a dzieciństwo
Traumy doświadczane w dzieciństwie mogą silniej wpływać, i z reguły wpływają, na stany dysocjacyjne. Mechanizmy dysocjacyjne powstają w dzieciństwie w wyniku doświadczenia stresowego lub traumatycznego, kiedy dziecko nie posiada odpowiedniego wsparcia. Mogą być wtedy „formą przetrwania”, pozwalając na funkcjonowanie w codzienności w „oderwaniu” od niemożliwej na tym etapie integracji traumatycznych doświadczeń. Służy to unikaniu trudnych stanów (emocji, myśli, obrazów, doświadczeń somatycznych).
Powodem szybszego powstawania dysocjacji w dzieciństwie są naturalne, neuropsychologiczne ograniczenia wynikające z etapu rozwoju, a ściślej – słabiej wykształconych funkcji mózgu, w tym niedojrzałości płatów czołowych odpowiedzialnych za regulację emocji. Z tego też powodu dzieci posiadają większe ograniczenia w integrowaniu doświadczeń, słabiej rozwinięte mechanizmy obronne i ogólnie słabiej wykształcone struktury tożsamości.
Dodatkowo kontekst społeczny i rodzinny może utrudniać radzenie sobie z traumą u dzieci. Należy zatem mieć na uwadze, że zaniedbanie ze strony opiekunów pozbawia dziecko poczucia przewidywalności, podtrzymuje poczucie zagrożenia ze strony dorosłych, co skutkuje większym prawdopodobieństwem kształtowania się osobowości o zaburzonej tożsamości, zniekształconych schematach myślenia i błędnych przekonaniach, zwiększając w ten sposób podatność na dysocja...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
