W dyskursie naukowym empatia budzi współcześnie wiele zainteresowania i kontrowersji, choć w psychologii, a zwłaszcza w nurcie klinicznym, nie jest to pojęcie nowe. Rozpatrując różne aspekty bazalnych dla indywidualnego rozwoju relacji (przede wszystkim rodzic – dziecko), opisując mechanizmy prawidłowego rozwoju osobowościowego lub analizując proces terapeutyczny, Heinz Kohut, Otto F. Kernberg czy Carl Rogers podkreślali znaczenie empatii. Była ona przez tych autorów widziana jako atrybut dojrzałości osobowościowej czy społecznej odzwierciedlonej w relacjach interpersonalnych, jak również przejawianej w pracy terapeutycznej, gdzie miała funkcjonować jako pewne narzędzie, czyniące terapię efektywniejszą. Terapeuta ma „zadomowić się” w świecie cudzych emocji i percepcji przy zachowaniu indywidualności, aby nie utracić poczucia własnej tożsamości. W związku z powyższym trzeba wspomnieć o tym, że empatyzujący może czasem w różny sposób zagubić się w świecie cudzych przeżyć, a zatem zatracić istotę samego współodczuwania.
Pojawiają się głosy o pewnym egoizmie tkwiącym w „oku i sercu” empatyzującego. Ma on koncentrować się bardziej na potrzebach i emocjach najbliższych czy w różny sposób atrakcyjnych dla niego osób. Może pomagać innym dlatego, że nie chce już doświadczać ich cierpienia w sytuacji braku możliwości innego wyjścia z sytuacji, a więc nie zawsze z priorytetowym uwzględnieniem cudzego dobrostanu. Inni badacze zaznaczają, że zachowania wpisujące się w repertuar reakcji empatycznych, a przejawiane przez osoby emocjonalnie niedojrzałe (czy z zaburzeniami osobowości, np. przez psychopatów) mogą być wykorzystywane w celach manipulacyjnych.
Wiele badań, tez czy potocznych opinii dotyczących niniejszej tematyki bazuje jednak na czasem sprzecznych ujęciach empatii, która z pewnością nie jest konstruktem jednowymiarowym.
Empatyczny kalejdoskop
Nie ma jednej definicji empatii. Zwykle jest ona kojarzona z zespołem reakcji o korzystnym społecznie znaczeniu i definiowana jako współodczuwanie, obdarzanie innych współczuciem, często nierozłącznie wiązane z tendencjami do przyjmowania cudzej perspektywy. „Serce
na dłoni” (okazywanie innym współczucia, troski; empatia emocjonalna), „twój ból w moim sercu” (emp...
