Zmiany w mózgu po doświadczeniu przemocy fizycznej/psychicznej

Psychiatria w psychologii

Traumatyczne zdarzenia mające miejsce, zwłaszcza we wczesnym okresie życia, mają wpływ na funkcjonujące później wzorce emocjonalności. Silny stres towarzyszący doświadczeniom przemocy może mieć konsekwencje także na poziomie biologii mózgu, gdyż mózg jest kluczowym organem odpowiedzi na stres. Niektóre obszary mózgu, takie jak hipokamp, ciało migdałowate i kora przedczołowa, będące częścią układu limbicznego, wykazują szczególną wrażliwość na nadmiar hormonów stresowych i ulegać mogą przebudowie strukturalnej, co ma dalsze konsekwencje dla funkcjonowania.

Układ limbiczny powiązany jest z procesami poznawczymi, emocjonalnymi i regulacją stresu. Zaangażowanie tych obszarów w reakcje emocjonalne i procesy poznawcze oznacza, że przewlekła hiperekspozycja tych struktur na działanie kortyzolu może się wiązać z niekorzystnymi zmianami w zakresie funkcji psychicznych.

Dlaczego doświadczenie przemocy zostawia trwały ślad?

Stres jest wszechobecnym doświadczeniem życiowym każdego człowieka. Jego umiarkowany poziom nie musi być niekorzystny. Mobilizuje organizm, a indywidualne zasoby radzenia sobie ze stresem mogą być zazwyczaj wystarczające, by zapobiegać negatywnym skutkom jego działania. Problem pojawia się wówczas, gdy zasoby te są ograniczone lub człowiek doświadcza zdarzeń obarczonych zbyt wysokim ładunkiem stresu, takich jak przemoc fizyczna bądź psychiczna.

Jej konsekwencje odciskają głębokie piętno na poziomie psychicznym i biologicznym, zwłaszcza gdy mają miejsce w okresie rozwojowym. Trudności w funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym w późniejszym wieku można więc niekiedy tłumaczyć w kategoriach konsekwencji doświadczeń okresu dzieciństwa, szczególnie jeśli doświadczenia te były traumatyczne i znacznie zaburzały homeostazę organizmu oraz równowagę osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) (McEwen, 2007).

Kluczowym organem odpowiedzi na stres jest mózg, który zawiaduje reakcjami fizjologicznymi i behawioralnymi. Następuje aktywacja autonomicznego układu nerwowego i wspomnianej osi HPA (Ceruso et al., 2020). Nadmierne pobudzenie nadnerczy i układu autonomicznego jest szkodliwe dla zdrowia. Mózg jest miejscem docelowym dla glikokortykoidów (GKS) wydzielanych przez korę nadnerczy, a negatywne skutki działania ich nadmiaru są dotkliwe zwłaszcza dla struktur hipokampa, ciała migdałowatego i kory przedczołowej. Są to zresztą...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI