Autor: Ewa Laskowska

Traumatyczne zdarzenia mające miejsce, zwłaszcza we wczesnym okresie życia, mają wpływ na funkcjonujące później wzorce emocjonalności. Silny stres towarzyszący doświadczeniom przemocy może mieć konsekwencje także na poziomie biologii mózgu, gdyż mózg jest kluczowym organem odpowiedzi na stres. Niektóre obszary mózgu, takie jak hipokamp, ciało migdałowate i kora przedczołowa, będące częścią układu limbicznego, wykazują szczególną wrażliwość na nadmiar hormonów stresowych i ulegać mogą przebudowie strukturalnej, co ma dalsze konsekwencje dla funkcjonowania.

Menopauza jest naturalnym etapem w życiu kobiety. Dla wielu z nich jest to okres wzmożonej wrażliwości biologicznej z obserwowanymi objawami na poziomie fizjologicznym i psychologicznym. Czas ten wiąże się z większą podatnością na depresję, co ma wpływ na jakość życia. Z tego względu należy ustanowić procedury diagnostyczne i spersonalizowane leczenie obejmujące leki przeciwdepresyjne i psychoterapię. Wspomaganiem leczenia depresji jest też zastosowanie HRT (Hormonalnej Terapii Zastępczej), która łagodząc somatyczne dolegliwości sprzężone z menopauzą, wywołuje efekt domina, wpływając korzystnie na stan psychiczny.

O transpłciowości mówimy wówczas, gdy istnieje niezgodność między budową morfologiczną ciała i płcią określoną metrykalnie a płcią odczuwaną psychicznie, czyli poczuciem przynależności do konkretnej płci. Nie istnieją jednolite standardy postępowania w przypadku niezgodności płciowej. Są kraje, w których osoby transpłciowe mogą dokonać korekty płci bez konieczności przeprowadzenia badań psychiatrycznych, są też takie, w których nie ma możliwości zmiany metrykalnej.

W utrzymaniu zdrowia bardzo istotną funkcję pełni układ hormonalny. Jego rola jest znacząca także dla rozwoju mózgu, gdzie poprzez pełnione funkcje neurotroficzne, antyoksydacyjne i metaboliczne ma wpływ na stan psychiczny (Calsolaro, Bottari, Coppini Lemmi, Monzani, 2021). Niedobory lub ponadnormatywne stężenia wytwarzanych przez gruczoły wydzielania wewnętrznego hormonów przyczyniają się do zachwiania homeostazy organizmu. Prowadzą do wyniszczających chorób, których objawy sięgają także zaburzeń emocji i funkcji poznawczych (Jarząb, 2014).