W Polsce osoby z dysforią płciową mają do pokonania długą drogę. Niektóre aspekty tranzycji, jak choćby szeroki dostęp do wiedzy i coraz większa dostępność specjalistów w tej dziedzinie, znacząco ułatwiają przejście tej drogi. Inne, jak choćby wymogi prawne (konieczność pozwania własnych rodziców), są traumatyzujące często dla osób transpłciowych i ich bliskich. O doświadczeniach związanych z tranzycją, trudnościach psychologicznych, prawnych i medycznych rozmawiam z kobietą urodzoną w męskim ciele.
Ewa Laskowska: Aniu, jesteś osobą transpłciową, co oznacza, że Twoja tożsamość płciowa oraz ekspresja i rola płciowa różnią się od tych kulturowo związanych z płcią, do której zostałaś przypisana po urodzeniu. Doświadczenia takie jak twoje i innych osób transpłciowych pokazują, że płeć chromosomalna, gonadalna czy somatyczna nie musi determinować tego, kim się czujemy. Kilka lat temu przeszłaś tranzycję. Masz za sobą proces diagnozy seksuologicznej, korektę operacyjną, prawną, kontynuujesz terapię hormonalną. Chciałabym porozmawiać z Tobą o trudnościach, jakie napotkałaś.
Anna Maria Szymkowiak: Pierwszym ważnym krokiem, ale czasem trudnością, jest autodiagnoza, uświadomienie sobie tego, kim jestem, kim się czuję. Powiedzenie sobie – tak, jestem osobą transpłciową, zrozumienie tego i pogodzenie się z tym. Ja, urodzona i wychowywana w świecie bez internetu, byłam pozbawiona praktycznie dostępu do fachowej wiedzy. Dlatego mimo wcześniejszych sygnałów stosunkowo późno zdecydowałam się na podjęcie kroków w kierunku tranzycji i uzgodnienia płci. Dziś młodzi ludzie dużo łatwiej potrafią znaleźć odpowiedzi na pytania, co znaczy, że postrzegam siebie inaczej. Dużo szybciej znajdą definicje i terminy, które pomogą im określić, kim są, a także znaleźć dziesiątki osób na świecie, ale także w swoim mieście, które również doświadczają dysonansu między płcią nadaną, a odczuwaną. To się przekłada na wiek osób zgłaszających się do specjalistów.
E.L.: Potwierdzam, praktycznie nie zdarza mi się, aby zgłaszały się na diagnozę osoby dojrzałe wiekiem. Najczęściej przychodzą ludzie młodzi, wkraczający dopiero w dorosłość, mające już co najmniej podstawową wiedzę w temacie transpłciowości, zdobytą np. na internetowych grupach...
Problemy prawne, medyczne i psychologiczne osób transpłciowych – rozmowa z kobietą po tranzycji
O transpłciowości mówimy wówczas, gdy istnieje niezgodność między budową morfologiczną ciała i płcią określoną metrykalnie a płcią odczuwaną psychicznie, czyli poczuciem przynależności do konkretnej płci. Nie istnieją jednolite standardy postępowania w przypadku niezgodności płciowej. Są kraje, w których osoby transpłciowe mogą dokonać korekty płci bez konieczności przeprowadzenia badań psychiatrycznych, są też takie, w których nie ma możliwości zmiany metrykalnej.
