Wzorzec wrażliwości na odrzucenie – diagnoza i terapia

Nowości w psychologii

Wzór wrażliwości na odrzucenie to określona sekwencja reakcji człowieka na postrzegane – realne lub wyobrażone – odrzucenie, która ma swój charakterystyczny profil psychologiczny, ale także określony wzór psychofizjologicznych reakcji. Prowadzone w ostatnich latach badania pozwoliły potwierdzić uniwersalność tego konceptu w grupie osób w Europie i Azji [1, 2, 3].

W rozwoju człowieka dzieciństwo i wczesna adolescencja są kluczowymi etapami dla kształtowania się wzorców odpowiedzi na sytuacje zagrażające, w tym na wykluczenie. Jak wykazały badania, czynniki relacyjne, takie jak niekorzystne doświadczenia z dzieciństwa, zwłaszcza trauma zaniedbania i odrzucenia, są decydujące dla kształtowania obrazu siebie jako osoby nieważnej lub niechcianej i towarzyszących temu destrukcyjnych emocji, które stają się podłożem dla wzorca reakcji na potencjalne odrzucenie [1, 2, 3, 4].

Psychologia wykluczenia

Potrzeba przynależności definiuje się ją jako potencjał, energię i dążenie danej osoby do zaangażowania się w relacje w taki sposób, aby mogła poczuć się częścią systemu jako osoba doceniana i ważna. Jednakże w opozycji do tej potrzeby osoby, które doświadczyły w przeszłości bolesnego odrzucenia, wycofują się z interakcji lub minimalizują swoje kontakty z innymi oraz często reagują w sposób, który zamiast pomóc im przybliżyć się do osób lub grupy, oddala ich od innych lub niszczy relacje [9].

Poczucie przynależności oznacza doświadczanie bycia potrzebnym i ważnym jako odrębna jednostka oraz poczucie dopasowania lub zgodności z innymi ludźmi [10].

Osoby, które czują się wykluczone, mają niskie poczucie przynależności, przejawiają emocjonalną obojętność, atrofię uczuć prospołecznych, reagują gniewem nawet wobec tych, którzy nie są sprawcami sytuacji, w jakiej się znaleźli [2, 7, 9, 10]. Stres przed ponownym odrzuceniem może być tak intensywny, że osoby...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy