Czym jest współczucie – analiza pojęcia
Współczucie jest sposobem odnoszenia się do siebie samego i innych w sposób troskliwy w obliczu naszej ludzkiej niedoskonałości (ciała, genów, umysłu, relacji), błędów, które popełniamy, trudności, które życie przynosi.
Odnosimy się tutaj do trzech rodzajów czy też przepływów współczucia:
- współczucia wobec siebie samego,
- współczucia, które umiemy otrzymać od innych,
- współczucia, które dajemy innym.
Współczucie wobec siebie samego składa się z trzech elementów:
- życzliwości wobec siebie samego (co kontrastuje z samokrytyką, obwinianiem siebie),
- byciem uważnym wobec przeżywanej trudności (zamiast unikania jej lub też zagłębiania się w nią),
- świadomości, że trudności są częścią historii wszystkich ludzi (co stoi w kontraście do poczucia izolacji) (Neff, 2003).
Współczucie tym samym zawsze odnosi się do relacji – z samym sobą oraz z innymi.
Choć współczucie jest cechą ogólnoludzką i odnosi się do wszystkich tradycji kontemplacyjnych świata, to obecnie najlepiej znaną definicją, jest ta proponowana przez lidera buddyzmu tybetańskiego Gelukpa, Dalajlamy, według której:
współczucie
„to wrażliwość na cierpienie swoje i/lub innych istot z jednoczesnym głębokim zaangażowaniem (zobowiązaniem) w celu zmniejszenia i zapobiegania temu cierpieniu”.
Mamy zatem do czynienia z dwoma różnymi umiejętnościami:
- tym, w jaki sposób potrafimy być z trudnością w naszym życiu
- oraz mądrością wyboru odpowiedniego zachowa...
