Mimo to większość współczesnych badaczy i teoretyków zajmujących się tą problematyką podziela pogląd, iż nadaktywność seksualna może stanowić istotny problem kliniczny oraz źródło cierpienia.
|
CSBD (ang. Compulsive Sexual Behaviour Disorder) – zaburzenie o charakterze kompulsywnych zachowań seksualnych |
W literaturze przedmiotu możemy odnaleźć różne określenia i koncepcje opisujące nadmierną i problematyczną aktywność seksualną. Nadaktywność seksualna bywa rozpatrywana w kontekście uzależnienia, kompulsywnych zaburzeń seksualnych, zaburzeń rozwoju psychoseksualnego, zaburzeń podniecenia i pożądania, zaburzeń o charakterze parafilijnym, impulsywności seksualnej, hiperseksualności lub zaburzeń o charakterze obsesyjno-kompulsywnym (Coleman, 1996; Giugliano, 2009; Kafka, 2005; Karim, 2009; Mayers, 1998; Salisbury, 2008).
Problematyczną nadaktywność seksualną możemy scharakteryzować jako nadmierne, kompulsywne i pozbawione kontroli zachowania seksualne, wywołujące znaczne cierpienie i kontynuowane pomimo licznych, negatywnych konsekwencji w różnych sferach życia (Goodman, 2009).
Nadaktywność seksualna – uzależnienie czy kompulsja?
Liczba prac naukowych badających podłoże kompulsywnych zachowań seksualnych stale rośnie, mimo to wciąż nie mamy spójnej koncepcji, która wyjaśniałaby wszystkie zależności. Najnowsze wyniki badań na poziomie neuronalnym wykluczają podobieństwo CSBD do OCD (ang. Obsesive-Compulsive Disorder), nie wspierają założenia ogólnej impulsywności, a wskazują na podobieństwo mechanizmów neuronalnych CSBD do mechanizmów uzależnień poprzez stymulowanie „ośrodka nagrody” w mózgu w sposób analogiczny do uzależniających substancji (Gola, 2022). Sceptycy tego podejścia postulują, iż dowody potwierdzające powyższe hipotezy są wciąż niewystarczające, a postrzeganie seksu, masturbacji czy oglądania pornografii jako czynności potencjalnie uzależniających może przyczyniać się do nadmiernego patologizowania normatywnych zachowań seksualnych (za: Woronowicz, 2023).
Wnioski płynące z wielu badań wskazują, że mechanizmy kształtujące CSBD są zróżnicowane, a etiologia zaburzenia obejmuje podłoże genetyczne, neuronalne i psychologiczne. Kompulsywne zachowania seksualne mogą być objawem uzależnienia, ale również mogą pojawiać się w rezultacie uszkodzenia określonych struktur mózgowych u pacjentów leczonych lekami przeciwparkinsonowymi (Weintraub i wsp., 2010, za: Woronowicz, 2023), po doświadczeniach traumatycznych (Fontanesi i wsp., 2020, za: ibidem), w przebiegu uzależnienia od alkoholu i substancji psychoaktywnych (Balon, Briken 2021, za: ibidem) czy u pacjentów z pozabezpiecznym stylem przywiązania (Creeden, 2004 za: Czyżkowska, 2018).
W rezultacie mamy...
