PTSD (Post-traumatic stress disorder), czyli zespół stresu pourazowego, jest zaburzeniem, które z powodu toczącej się wojny w Ukrainie znajduje się w centrum uwagi wielu psychologów praktyków, a także teoretyków. Jednocześnie drugim ważnym obszarem w kontekście pracy z traumą staje się obecnie cPTSD (complex PTSD – złożone PTSD). W odróżnieniu od postaci prostej powstaje nie tylko na skutek jednego, silnego urazu, lecz często serii traumatyzujących doświadczeń przeżytych najczęściej, choć nie tylko,w dzieciństwie. Bywa mylone diagnostycznie z BPD (borderline personality disorder), gdyż część objawów (np. problemy w regulacji emocji), a także patogegenza tego zaburzenia (wczesne traumatyzujące doświadczenia) przypomina zaburzenie osobowości chwiejnej emocjonalnie (Schwartz 2020).
Czym jest cPTSD?
W obecnie funkcjonujących w języku polskim klasyfikacjach zaburzeń psychicznych ICD10 oraz DSM-V brak kryteriów diagnostycznych cPTSD. W przyjętej na początku 2022 roku Klasyfikacji ICD-11 (dotychczas nieprzetłumaczonej jeszcze na język polski) cPTSD znajdziemy pod kodem 6B41.
Aby móc zdiagnozować cPTSD, muszą zostać spełnione objawy charakterystyczne dla PTSD, czyli:
- doświadczenie traumatycznej sytuacji, której przerwanie lub opuszczenie było niemożliwe lub było bardzo utrudnione,
- ponowne przeżywanie doświadczeń traumatycznych w postaci żywych wspomnień (np. w postaci flashbacks) i powiązanych z nimi silnych emocji,
- świadome unikanie doświadczeń związanych z traumą: tak zewnętrznych (miejsc, osób), jak wewnętrznych (myśli, emocji),
- stałe uczucie zagrożenia, wyrażane m.in. przez silną reakcję orientacyjną na nagłe dźwięki (Prusko, 2019).
Dodatkowo, poza wskazanymi powyżej kryteriami PTSD, aby stwierdzić występowanie cPTSD konieczne są trzy elementy:
- Utrzymujące się trudności w regulacji emocjonalnej.
- Negatywne przekonania na własny temat, którym towarzyszą nieprzyjemne emocje.
- Problemy...
