Objawy otępienia ilustrują zależności pomiędzy biologią, psychiką i zachowaniem. Obserwacja, analiza oraz diagnostyka stopniowo pojawiających się zaburzeń poznawczych w procesach otępiennych pozwala nie tylko na stworzenie przejrzystych modeli wyjaśniających zależności pomiędzy zachowaniem, procesami psychicznymi, a fizycznym stanem mózgu, ale przede wszystkim na przeprowadzenie trafnej diagnostyki różnicowej pozwalającej na szybkie wdrożenie skutecznej (zwłaszcza na początku choroby) farmakoterapii, jak również na wprowadzenie adekwatnej, dostosowanej do deficytów i potencjałów rehabilitacji poznawczej.
Zaburzenia poznawcze we wczesnej neuropsychologicznej diagnostyce różnicowej otępień
W ciągu ostatnich lat wyróżniono kryteria kliniczne dla różnych otępień, które opierają się na fundamentalnej zasadzie, iż otępienia powinny być określane poprzez ich szczególny wachlarz zaburzeń poznawczych (DeKosky i in., 2006). Cechy te określają chorobę Alzheimera, otępienie z ciałkami Lewy’ego, otępienia czołowo-skroniowe, otępienia naczyniowe i inne. W wytycznych położono nacisk na wczesną diagnozę różnicową oraz uwzględniono kryteria postępowania.
Choroba Alzheimera (Alzheimer’s Disease – AD)
Choroba Alzheimera stanowi pierwotne zwyrodnienie mózgowia, spowodowane odkładaniem się w mózgu białek o patologicznej strukturze (β-amyloidu, białek tau i innych), które przyczyniają się do zaniku neuronów i ich połączeń (Sobów, 2004). Klinicznie przejawia się narastającymi zaburzeniami pamięci, funkcji wzrokowo-przestrzennych, mowy, orientacji i zachowania. W trakcie procesu chorobowego w badaniach obrazowych można zaobserwować zaniki korowe i hipokampów, z przewagą zaników w płatach skroniowych i ciemieniowych, wraz z postępem choroby również w płatach czołowych oraz poszerzeniem układu komorowego (DeKosky i in., 2006). Do częstych objawów klinicznych otępienia typu Alzheimera, występujących już we wczesnej fazie choroby, zaliczane są zaburzenia pamięci epizodycznej, pamięci świeżej w zakresie kodowania i przechowywania informacji, przy dobrym zakresie pamięci bezpośredniej i długotrw...
