Objawy zaburzeń neurorozwojowych towarzyszą dzieciom już od początku okresu rozwojowego, jednak mogą mieć różne nasilenie, współistnieć ze sobą, a ich obraz kliniczny może zmieniać się wraz z wiekiem. W literaturze wyjaśnia się je zaburzeniami wzrostu mózgu; węższe ujęcie mówi natomiast o zaburzeniach czynności mózgu.
Zgodnie z klasyfikacją DSM-5 do zaburzeń neurorozwojowych zalicza się:
- niepełnosprawność intelektualną,
- zaburzenia komunikacji,
- zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD),
- zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD),
- specyficzne zaburzenia uczenia się (np. dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia),
- zaburzenia motoryczne,
- inne określone i nieokreślone zaburzenia neurorozwojowe (np. FASD).
Naukowcy badający poszczególne zaburzenia w opracowaniach często uwzględniają płeć, ale najczęściej w kontekście stosunku liczby kobiet do mężczyzn. Coraz częściej uwagę badaczy przykuwa jednak czynnik płci jako predyktor tychże zaburzeń. Jest to również zmienna badawcza, stosunkowo łatwo dostępna zarówno ontologicznie, jak i metodologicznie, która rzuca ciekawe światło na charakterystykę obrazu klinicznego różnorakich zaburzeń.
Jednocześnie istnieje powszechne przekonanie, że część zaburzeń neurorozwojowych (np. dysleksja, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi czy zaburzenia ze spektrum autyzmu) jest typowa dla płci męskiej. Dzieje się tak głównie dlatego, że liczba zdiagnozowanych chłopców z zaburzeniami neurorozwojowymi jest zauważalnie wyższa niż dziewcząt. Wyraźnie częstsze uczestnictwo w terapii przedstawicieli płci męskiej pozwala powielać stereotyp, że zaburzenia te są mocno powiązane z płcią. Czy to jednak oznacza, że wskazane problemy rzadko dotykają osób płci żeńskiej, a liczby wiernie odzwierciedlają dysproporcje międzypłciowe?
Dysleksja
Jednym z najbardziej powszechnych zaburzeń rozwojowych wśród uczniów jest dysleksja. Według Towarzystwa Dysleksji im. Ortona definiuje się ją w sposób następujący: „Dysleksja jest jednym z wielu różnych rodzajów trudności w uczeniu się. Jest specyficznym zaburzeniem o podłożu językowym, uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje się trudnościami w dekod...
