Psychodynamiczne podejście do diagnozy i leczenia anoreksji w okresie adolescencji

Studium przypadku

Według szacunków, problem jadłowstrętu psychicznego dotyka około 1–2% dziewcząt i kobiet. Rozpowszechnienie różnych form zaburzeń odżywiania jest trudne do ustalenia, ale waha się w granicach 8–40% (Żechowski, 2013). Anoreksja należy do chorób o podłożu psychicznym z jednym z największych wskaźników śmiertelności (ok. 5–10%). W wielu przypadkach wymaga hospitalizacji pacjenta w ośrodku całodobowym, nie dziwi zatem fakt poszukiwania skutecznych metod konceptualizacji i leczenia tej choroby. Celem niniejszego artykułu jest próba przedstawienia psychodynamicznego rozumienia i leczenia pacjentów młodzieżowych z problemem anoreksji. Tekst w sposób szczególny przedstawia zastosowanie podejścia psychodynamicznego w aspekcie diagnozy oraz kluczowe obszary problemowe w pracy z młodzieżowym pacjentem z problemem anoreksji.

Anoreksja – kryteria diagnostyczne

Spora część przypadków anoreksji przypada na okres dorastania, występuje ona najczęściej u dziewcząt oraz młodych kobiet. Występowanie anoreksji u chłopców i mężczyzn jest rzadkie – ok. 5% wszystkich przypadków anoreksji występuje u mężczyzn, więcej jadłowstrętu psychicznego – ok. 30% występuje u chłopców w okresie dojrzewania. Anoreksję uważa się za zaburzenie psychiczne włączone w grupę zaburzeń behawioralnych związanych z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami psychicznymi. Należy zaznaczyć, że ścisłe kryteria jadłowstrętu psychicznego spełnia stosunkowo niewielka liczba pacjentów, znacznie częstsze są objawy należące do kategorii „innych zaburzeń odżywiania”, gdzie objawy są bardziej zmienne i epizody ograniczania jedzenia przeplatają się z napadami bulimicznymi, a znaczna część objawów osiąga subkliniczny poziom.

Tab. Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego według klasyfikacji ICD – 10 

Lp. Kryteria diagnostyczne jadłowstrętu psychicznego wg ICD-10
1. Zmniejszenie masy ciała (albo brak przyrostu – u dzieci) prowadzące do osiągnięcia m.c. 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej dla wieku albo BMI równe lub mniejsze od 17,5
2. Zachowania mające na celu zmniejszenie masy ciała: unikanie „tuczącego” pożywienia, prowokowanie wymiotów, przeczyszczania, wyczerpujące ćwiczenia fizyczne, stosowanie leków zmniejszających łaknienie albo moczopędnych
3. Obawa przed przytyciem i zaburzony obraz własnego ciała
4. Zaburzenia hormonalne manifestujące się u kobiet zanikiem miesiączki, a u mężczyzn utratą zainteresowań seksualnych i potencji
5. Zaburzenie nie spełnia kryteriów rozpoznania bulimii psychicznej

Obowiązująca w Stanach Zjednoczonych klasyfikacja DSM-V zwraca dodatkowo uwagę na istnienie podtypów anoreksji:

Dwa typy anoreksji wg DSM-V

Typ restrykcyjny – głównie ograniczanie posiłków, nieregularne stosowanie środków przeczyszczających

Typ bulimiczny – ograniczanie przyjmowanych kalorii przy występowaniu regularnych napadów żarłoczności, prowokowania wymiotów, nadużywania leków moczopędnych

W przebiegu anoreksji zwraca się uwagę na możliwość współwystępowania depresji (Iniewicz, 1996), jak i cech nieprawidłowo kształtującej si...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI