Na potrzeby niniejszego artykułu będziemy zamiennie posługiwali się pojęciami terapii, podejścia, modalności czy filozofii, rozumiejąc je nie w kategoriach profesji, lecz jako określony sposób postrzegania człowieka, jego wewnętrznych zasobów i problemów w relacji wspierającej. Uczestnika terapii czy innej formy pomocy w ramach omawianego podejścia nazywać będziemy klientem – podobnie jak w terapii Carla Rogersa, tak i tu nie stosuje się terminu „pacjent”.
Krótkoterminowa terapia skoncentrowana na rozwiązaniach należy do grupy tzw. terapii postmodernistycznych, przede wszystkim z uwagi na rdzenne założenia, jakie legły u jej podstaw, pozostające w zgodzie z duchem filozofii postmodernistycznej. Prekursorzy tego podejścia od samego początku kładli silny akcent na implikacje filozoficzne, nawiązując do pragmatyzmu Williama Jamesa, lingwistyki Alfreda Korzybskiego, fenomenologii Edmunda Husserla, teorii systemów Thomasa Luckmanna i, przede wszystkim, myśli Ludwiga Wittgensteina. Z Wittgensteinem wiążą się także zauważalne w tej modalności idee konstrukcjonistyczne, które w dużym uproszczeniu można by scharakteryzować jako nadawanie językowi prymarnej roli w kreowaniu postrzeganej przez człowieka rzeczywistości. Język bowiem ma w tym przypadku znaczenie fundamentalne jako wyraz specyficznej optyki terapeutycznej. William O’Hanlon do źródeł terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach dodaje jeszcze teorię konstruktów George’a Kelly’ego. Zakładała ona, że ludzie nadają sens poszczególnym sytuacjom nie przez nie same, ale przez konstrukty poznawcze (własne przekonania), jakie na te doświadczenia nakładają.
W latach 70. XX w. amerykański terapeuta Jay Haley opublikował książkę pt. Niezwykła terapia (ang. Uncommon therapy) poświęconą metodom słynnego hipnoterapeuty z Phoenix w stanie Arizona – Miltona H. Ericksona. Jak dowodzi Coert Visser, to właśnie lektura tej publikacji skłoniła początkującą wówczas pracownik socjalną Insoo Kim Berg do przyjrzenia się podejściu rozwijanemu w Mental Research Institute w Palo Alto, z którym Jay Haley aktywnie współpracował. Ośrodek ten, założony w 1958 r. przez Dona Jacksona, przyciągał w kolejnych latach przyszłe tuzy amerykańskiej psychoterapii, takie jak Richard Fisch, John Weakland czy Paul Watzlawick. W Palo Alto Kim Berg poznała innego pracownika socjalnego – Steve’a de Shazera, a ich współpraca oraz partnerska relacja zaowocowały rozwojem autorskiego nurtu terapeutycznego.
W 1978 r. powołali Brief Family Therapy Center w Milwaukee, podejmując własne próby zidentyfikowania czynników wpływających na efektywność terapii. Od samego początku w celach szkoleniowo-badawczych wykorzystywali lustro weneckie, zza którego można było obserwować na żywo prowadzoną sesję, a następnie zasugerować treść informacji zwrotnej, jakiej na koniec spotkania prowadzący udzielał klientowi. Krótka przerwa i następujący po niej feedback stały się cechami wyróżniającymi metodykę terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. Pokłosiem prowadzonych w Milwaukee obserwacji, badań i praktyk stały się publikacje wydawane przez de Shazera oraz Kim Berg, poczynając od opublikowanej w 1982 r. książki tego pierwszego Patterns of Brief Family Therapy: an Ecosystemic Approach.
Od samego początku praktycy tego podejścia wyrażali otwartą dezaprobatę wobec kryteriów diagnostycznych. Uważali bowiem, że rozmaite klasyfikacje (chociażby takie jak DSM) mają wartość j...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
