Medytacja

Tym samym na początek należy zdefiniować i przyjrzeć się terminowi „medytacja”. Czym ona jest? Samo zachodnie słowo „medytacja” wywodzi się z łaciny i pochodzi od czasownika „przemyśleć, rozważać”, sam człon „med-” pochodzący z języka protoindoeuropejskiego oznacza: „mierzyć, doradzać”. Medytacja we wschodnim kontekście nie oznacza jednak analizy. Po tybetańsku medytacja to gom, czyli inaczej „oswajanie” czy też „zaznajamianie się z samym sobą”. Jak mówił Trungpa Rinpocze, tybetański nauczyciel buddyzmu, medytacja jest „sposobem na zaprzestanie samooszukiwania się”. W medytacji nie chodzi o zachodnie „poczuj się lepiej”, nawet nie chodzi o zrównoważenie lub harmonię. Chodzi o stopniowe odsłanianie tych wszystkich warstw, masek, które pozornie zapewniając ochronę, powodują większe skonfundowanie, pomieszanie w naszym umyśle i coraz większe „taplanie się w sosie własnych myśli, emocji”.
Inny tybetański mistrz buddyzmu, Traleg Kjabjong Rinpocze mówił, że nie chodzi o zmianę tylko jednego, małego aspektu siebie samego, ale fundamentalną, pełną przemianę siebie. W tym sensie medytacja jest treningiem umysłu, który zmienia nasze doświadczanie, zachowanie i funkcjonowanie na wielu płaszczyznach. Mówiąc językiem współczesnym, jest to na początek regulacja procesów uwagi, poznawczych i afektywnych.
Nash i Newbery (2013) piszą o tym, że definicja medytacji może być oparta na metodzie lub stanie, który medytacja indukuje. Zaznaczają też sześć etapów procesu medytacyjnego: stan normalny (przed rozpoczęciem praktyki), stan związany z intencją do rozpoczęcia, przygotowania, metodę (czyli faktyczny czas samej praktyki), zmieniony stan (skutek wykorzystanej metody) oraz intencję do zakończenia. Autorzy tej klasyfikacji zaznaczają, że każdy z tych etapów może się wiązać ze zmianami neurobiologicznymi.
Jeżeli zaś chodzi o klasyfikację medytacji, można ją współcześnie podzielić na medytację skupionej uwagi (ang. focused-attention), otwartego monitorowania (ang. open monitoring), a następnie medytacji niedualnej świadomości (ang. non-dual awareness). W medytacji skupionej uwagi sama uwaga skupia się na jednym obiekcie, na przykład na oddechu (w odniesieniu do jednego miejsca w ciele, np. rynienki podnosowej). W trakcie tego rodzaju praktyk uwaga stopniowo się stabilizuje, a umysł (emocje, myśli) uspokaja (staje się mniej reaktywny). W kolejnym rodzaju medytacji uwaga nie jest już skupiona na wyłącznie jednym obiekcie i jest systematycznie rozszerzana na kolejne. W ostatniej formie sama praktyka również może rozpoczynać się od skupienia uwagi, ale następnie praktyka staje się bardziej dyspersyjna, bez konieczności odnoszenia się do jednego...