Jako specjaliści coraz trafniej rozpoznajemy pacjentów neuroatypowych, szczególnie osoby w spektrum autyzmu czy z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Współpraca z tą grupą częściej stawia nas jednak w obliczu pytania: „Jak wprowadzać zmiany, gdy jest to bardzo trudne?". Niezwykle pomocne staje się wówczas dialektyczne łączenie akceptacji z dążeniem do zmiany – umiejętność zarówno dostrzegania ograniczeń, jak i poszukiwania elastycznych ścieżek działania. Praca terapeutyczna oparta na dialektyce stwarza bezpieczną przestrzeń do budowania skutecznych strategii radzenia sobie pacjentów neuroróżnorodnych w codziennym życiu, bez poczucia winy.
Specyficzne trudności pacjentów neuroróżnorodnych
Osoby ze spektrum autyzmu i ADHD napotykają liczne trudności, które znacząco wpływają na ich codzienne funkcjonowanie. Wspólne wyzwania, konieczne do uwzględnienia w konceptualizacji pacjenta
obejmują:
- Silną dysregulację emocjonalną – trudności w regulacji emocji, wynikające m.in. z problemów z ich rozpoznawaniem czy tolerancją dyskomfortu, prowadzą do wybuchów złości, smutku i frustracji, które są nieproporcjonalne do sytuacji. Mogą pojawiać się zachowania autoagresywne lub reaktywne myśli samobójcze.
- Natłok myśli (overthinking) – pacjenci często nadmiernie, a wręcz natrętnie analizują sytuacje, co prowadzi do paraliżu decyzyjnego, trudności w koncentracji i poczucia przytłoczenia.
- Problemy z nadwrażliwością sensoryczną – osoby neuroróżnorodne często wykazują nadmierną wrażliwość na bodźce sensoryczne, co może prowadzić do dyskomfortu, lęku lub unikania pewnych sytuacji.
- Brak świadomości przestymulowania i meltdowny – trudności w identyfikacji przestymulowania sensorycznego przyczyniają się do wybuchów emocjonalnych (meltdowns), które wtórnie pogarszają sytuację, np. poprzez poczucie winy lub wstydu.
- Problemy z introcepcją – trudności w rozpoznawaniu sygnałów ciała, takich jak głód czy zmęczenie, negatywnie wpływają na zdrowie fizyczne i emocjonalne pacjenta.
- Trudności w utrzymaniu uwagi i zarządzaniu zadaniami – trudności z koncentracją, organizowaniem obowiązków i wyt...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do grona specjalistów, którzy stale pogłębiają swoją wiedzę
Co dwa miesiące otrzymuj sprawdzone narzędzia i artykuły tworzone przez ekspertów-praktyków. Pogłębiaj wiedzę, pracuj sprawniej, pewniej i bądź przygotowany na najbardziej skomplikowane przypadki.
