Definicja, cele i przydatność superwizji w psychoterapii
Słowo „superwizja” w potocznym i jednocześnie uproszczonym sensie znaczy, że bardziej doświadczony psychoterapeuta, zwany superwizorem, pomaga mniej doświadczonemu psychoterapeucie (superwizantowi), dzieląc się uwagami na temat prowadzonej przez młodszego stażem psychoterapii. W języku angielskim superwizja znaczy „spoglądanie z góry”, a w języku arabskim „prowadzenie w kierunku wiedzy” (za: Pawlik i Skowrońska, 2008). Yalom i Leszcz (2020), w najbardziej znanym podręczniku do psychoterapii grupowej, wskazują na trojakie zadania superwizji:
- normatywne – obejmują przygotowanie techniczne warunków pracy klinicznej, nadzoru i oceny superwizanta;
- formatywne – dotyczą sposobu prowadzenia sesji terapeutycznych przez superwizanta w zakresie łączenia teorii i praktyki;
- wspierające – polegają na wsparciu superwizanta w obliczu wyzwań pracy terapeutycznej, np. znoszeniu silnych emocji klientów, narażenie na traumę zastępczą czy wikłanie interpersonalne na skutek zjawisk przeniesienia i przeciwprzeniesienia.
Trzeci element wskazuje, że superwizja może zapobiegać wypaleniu zawodowemu, wzmacniać w ustalaniu odpowiednich granic z klientami i ogólnym dbaniu o własny dobrostan psychiczny terapeuty, a finalnie również klientów. Superwizja może być prowadzona indywidualnie lub grupowo. W grupowej superwizji wykorzystuje się warunki i dynamikę grupy do wspólnej refleksji i wzajemnego uczenia się umiejętności terapeutycznych. Cele i zadania są bardzo podobne do superwizji indywidualnej, ale jest kilka dodatkowych atutów, np. podtrzymywanie wspierających więzi koleżeńskich z innymi profesjonalistami oraz innych opisanych w dalszej części tekstu.
Należy zwrócić uwagę, że superwizja psychoterapii jest kluczowym elementem szkolenia psychoterapeutycznego w wielu krajach. Przez długi czas superwizja indywidualna była dominującą formą superwizji, ale odkąd w latach 70. XX w. opracowano regularne kursy szkoleniowe, superwizja grupowa, ze względu na walory, chociażby większą dostępność oraz niższe koszty, stała się w wielu krajach najczęściej stosowaną metodą superwizji (za: Boëthius, Sundin i Ögren, 2006).
Również w Polsce szkolący się psychoterapeuci – nawet jeśli zamierzają pracować z klientami indywidualnie – najczęściej najpierw doświadczają psychoterapii grupowej jako część swojego tzw. self experience, czyli własnej terapii szkoleniowej, a następnie w roli stażysty (staż w roli obserwatora i koterapeuty znacznie łatwiej zorganizować w grupie terapeutycznej niż w psychoterapii indywidualnej), ostatecznie uczes...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
