Pojęcie stresu w ujęciu psychologicznym i biochemicznym
Stres określa relację adaptacyjną między człowiekiem a otoczeniem, gdy dochodzi do naruszenia granic jednostki. Relacja ta jest bardzo zmienna i indywidualnie zależna od czynników genetycznych i strategii radzenia sobie z czynnikiem stresogennym. W latach 60. XX w. pierwsze systematyczne badania w kierunku stresu zainicjował dr Hans Hugo Selye. Określił stres jako „niespecyficzną reakcję organizmu na działanie stresora” [1]. Seyle sformułował również ideę ogólnego zespołu adaptacyjnego (ang. general adaptation syndrom; GAS), która określa fazy reakcji fizjologicznych (stadium reakcji alarmowej, stadium odporności i stadium wyczerpania) ujawniające się w odpowiedzi na oddziaływanie stresora. Seyle był również pierwszym badaczem, który odkrył wpływ stresu na funkcjonowanie układu immunologicznego.
Stresory wywołujące sytuację stresogenną mogą wygenerować dwie skrajne reakcje, tj. stres pozytywny (eustres) i stres negatywny (dystres). Stres pozytywny działa motywująco i rozwojowo, wynika z korzystnych zmian w życiu człowieka. Wydarzenia spowodowane eustresem uznawane są za optymalne do życia i niezbędne do utrzymywania ogólnego dobrostanu zdrowia. Z kolei dystres wykazuje działanie przeciwne. Objawy stresu mogą przejawiać się na różne sposoby i obejmują dolegliwości: fizyczne (np. zmęczenie, wzdęcia), emocjonalne (np. lęk, depresja), poznawcze (np. trudności z podejmowaniem decyzji, brak poczucia humoru) czy behawioralne (np. kompulsywne objadanie się, nadużywanie alkoholu) [2].
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
