Analiza łańcuchowa służy zarówno terapeucie, jak i pacjentowi do zrozumienia, w jaki sposób doszło do zachowania problemowego oraz co sprawia, że to zachowanie występuje ponownie, mimo silnych negatywnych konsekwencji. Cytując jedno z założeń leżących u podstaw treningu umiejętności DBT: „Ustalenie i zmiana przyczyn zachowania jest skuteczniejszym środkiem do zmiany niż osądzanie i obwinianie” (Linehan, 2016).
Terapeuci DBT kochają metafory. Dobrą ilustracją tego, czym jest analiza łańcuchowa, może być opowieść o wnuczce, która pierwszy raz w życiu upiekła biszkopt. Ciasto niestety nie wyrosło. Wnuczka przychodzi do swojej babci i pyta, dlaczego tak się stało.
– Opowiedz mi kochanie, co po kolei zrobiłaś?
– No jak to co? Zmieszałam mąkę, jajka, wszystko tak, jak było w przepisie. A potem upiekłam, wyciągam – a tu smutny płaski zakalec.
– Czekaj czekaj, po kolei. Od czego zaczęłaś?
– No wyjęłam jajka z lodówki.
– Aha, czyli jajka były zimne, nie w temperaturze pokojowej? Rozumiem. Co było dalej?
– Przepłukałam miskę i pałeczki od miksera, wlałam białka i zaczęłam ubijać.
– Czyli miska i pałeczki był mokre, tak?
– No tak.
– Ok. I co było dalej?
– Potem ubijałam białka, a potem dodałam cukier.
– A białka były sztywne czy płynne, jak zaczęłaś dodawać cukier?
– Zaczęłam dodawać?! Nie, no ja po prostu wsypałam całą szklankę. Białka były jeszcze trochę płynne…
Analiza łańcuchowa to ustalenie w życzliwej i pełnej zaciekawienia atmosferze sekwencji zdarzeń – krok po kroku, „klatka po klatce” co się wydarzyło, zanim doszło do zachowania problemowego. Zazwyczaj pacjenci (i w ogóle wszyscy ludzie) opowiadają o trudnych sytuacjach z pominięciem wielu szczegółów, skupiając się na tym, co zwróciło ich uwagę i wywołało emocje. Analiza łańcuchowa jest przeciwieństwem takiej swobodnej, narracyjnej opowieści. To przyjrzenie się z dokładnością i bezstronnością badacza wszystkim składnikom zdarzenia, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: „Jak doszło do tego, że otrzymaliśmy rezultat w postaci tego konkretnego zachowania”. Innymi słowy, jak wyglądał łańcuch wydarzeń, zachowań, emocji, myśli i impulsów poprzedzających problemowe zachowanie.
W przytoczonej metaforze babcia wspiera wnuczkę oraz dzieli się swoim doświadczeniem (jajka nie po...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
