Ze względu na rosnącą urbanizację i jej niekorzystne skutki dla zdrowia naukowcy coraz więcej uwagi poświęcają otaczającej nas przyrodzie, z większą ciekawością przyglądają się związkom natury z biologią naszego organizmu oraz temu, jaki wpływ ma na nas środowisko, w którym przebywamy. Obecnie, zarówno w psychologii, jak i w medycynie bardzo duży nacisk kładzie się na promocję „zdrowego stylu życia”. Wynikiem tego jest rozwinięcie nowego nurtu – ekopsychologii, dziedziny studiującej relacje między ludźmi a światem przyrody.
Spojrzenie na zewnątrz – przyroda
Słońce delikatnie przebija się przez liście otaczających Cię drzew. To piękny dzień. Ptaki radośnie śpiewają w oddali. Spokojnie obserwujesz otaczający cię zagajnik, fakturę liści młodego dębu i akacji. Powietrze jest przyjemne i ciepłe, lekka bryza sprawia, że jest jeszcze bardziej komfortowo. Czujesz promienie słońca na swoim czole i policzkach... Mały, kolorowy ptak ląduje na gałęzi drzewa i patrzy na ciebie przez chwilę, przyjemnie świergocze i spokojnie odlatuje. Czujesz spokój i odprężenie... Zachowaj przy sobie to uczucie relaksu, powoli wracając do teraźniejszości...
To krótki fragment scenariusza wizualizacji kierowanej, techniki popularnie stosowanej w terapii pacjentów z diagnozą chorób psychicznych. Techniki relaksacyjne o tematyce przyrodniczej – w większości przypadków – spotykają się z dużą aprobatą wśród pacjentów. Po ich zastosowaniu pacjenci zgłaszają poprawę nastroju, rozluźnienie i odprężenie.
W prostym badaniu z 2018 r. przeprowadzonym przez zespół naukowców z Australii i Wielkiej Brytanii uczestnicy badania przez 10 minut słuchali nagrania scenariusza relaksacji kierowanej z opisem natury. Przed i po rozpoczęciu sesji uzupełnili Inwentarz Stanu i Cechy Lęku – STAI określający poziom lęku i napięcia. Wyniki, zgodnie z przewidywaniem, wykazały obniżony poziom lęku po sesji, udowadniając, że ta technika terapeutyczna jest efektywną i łatwo dostępną metodą redukcji lęku. Jak pokazują inne badania, skuteczną metodą obniżenia poziomu stresu jest też oglądanie zdjęć przedstawiających naturę – nawet wśród hospitalizowanych pacjentów. Co więcej, pacjenci przebywający w przestrzeni, w której znajduje się okno z widokiem na zieleń, szybciej dochodzą do zdrowia. Dobroczynny efekt ma też słuchanie dźwięków natury, wśród których najbardziej uspokajający jest szum oceanu.
Kontakt z naturą jest też ściśle związany z naszym szczęściem. Zgodnie z wynikami badań Johna Zelenskiego i Elizabeth Nisbet, przyroda ma istotne znaczenie dla jakości ży...
