Metoda Montessori Senior – Montessori Lifestyle®
Autorem adaptacji pedagogiki Montessori (Puślecki, 1996; Miksza, 2009; Gutowska, 2017) do potrzeb seniorów z zaburzeniami neuropoznawczymi jest Cameron Camp (2010; Kamińska, 2019a, 2019b, 2019c). W swojej koncepcji w praktyczny sposób połączył zagadnienia neuronauki z ideami Marii Montessori. Metoda Montessori Senior – Montessori Lifestyle® (MS-ML®) to zbiór nowatorskich technik w pracy z seniorami z zaburzeniami neuropoznawczymi. Podstawą tego podejścia jest sposób rozumienia potrzeb osób starszych z ich perspektywy. Skoncentrowanie na osobie i dostrzeganie umiejętności pomimo deficytów to tylko niektóre z punktów wspólnych pedagogiki Marii Montessori i metody MS-ML®. Obydwa podejścia łączy również holistyczne spojrzenie na człowieka, a naczelnymi wartościami są godność, równość, szacunek i zaufanie.
Warto podkreślić, że w Polsce znana jest także inna wersja adaptacji metody Marii Montessori dla seniorów (niebędąca tematem tego artykułu), której autorką jest Christine Mitterlechner. Jej metoda dookreślana jest jako „Radość uczenia się przez całe życie” i opiera się na modelu L3M (life long learning). Choć metody Campa i Mitterlechner wywodzą się ze wspólnego źródła, to nie są tożsame (Miksza, 2014; Kamińska, 2019c, d).
Sposoby pracy proponowane w nurcie metody MS-ML® są dostosowane do osób starszych, ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Celem metody jest zwiększenie aktywnego zaangażowania w zajęcia, wzmocnienie poczucia kontroli nad własnym życiem oraz poczucia bycia członkiem wspólnoty. Podejście to pozytywnie wpływa na samodzielność seniorów z zaburzeniami neuropoznawczymi, sprawność poznawczą oraz łagodzenie zachowań reaktywnych (Moniz-Cook, Stokes i Agar, 2003). Warto podkreślić, że metoda MS-ML® ma zastosowanie wobec seniorów bez względu na stopień głębokości zaburzeń neuropoznawczych. Ważne jest adekwatne przygotowanie i sposób prezentowania zadań, jakie proponuje się seniorom (Camp, 2010; Kamińska, 2019a).
Skuteczności technik pracy w nurcie metody MS-ML® dowiedziono w wielu badaniach (zob.: Judge, Camp i Orsulic-Jeras, 2000; Lin, Huang, Su, Watson, Tsai i Wu, 2010; Hopper, Bourgeois, Pimentel, Qualls, Hickey, Frymark i Schooling, 2005; Van der Ploeg i O'Connor, 2010; Vance i Porter, 2001; Lee, Camp i Malone, 2007).
Współczesny system opieki nad osobami z chorobą Alzheimera i innymi zaburzeniami neuropoznawczymi zbudowany jest w oparciu o model biomedyczny. W modelu tym uwaga skupiona jest na nieuleczalnej chorobie oraz jej symptomach, natomiast senior, który otrzymał diagnozę, często redukowany jest do roli chorego czy pacjenta (Gabryelewicz, 2018; Durda, 2010).
Metoda MS-ML® wpisuje się w nurt podejścia skupionego na człowieku (Kitwood, 1997). Zamiast na chorobie i jej symptomach koncentruje się na człowieku i jego potrzebach. W perspektywie MS-ML® trudności wywołane neurodegeneracją, takie jak zapominanie, gubienie rzecz...
