W jaki sposób „uwewnętrzniamy”?
Introjekcja jest zaadaptowanym przez Gestalt psychoanalitycznym określeniem na dziecięcą receptywność i oznacza uczenie się poprzez przyjmowanie wartości, zasad i sposobów postępowania ze środowiska – np. środowiska rodzicielskich autorytetów – bez podawania w wątpliwość samego przekazu lub jego źródła (Perls i wsp., 2022). Fritz Perls rozwija swoją koncepcję introjekcji w Ego, Hunger and Aggression: A Revision of Freud’s Theory and Method, gdzie dyskutuje z Freudem i zauważa, że: „Introjekcja oznacza zachowanie struktury wchłoniętej rzeczy, podczas gdy organizm potrzebuje jej destrukcji” (Perls, 2011). Ta struktura może dotyczyć określonego przekonania, zachowania czy jakości, a także ocen dotyczących tego, co „słuszne” i co „niewłaściwe”, tego, co „należy” oraz co „nie wypada”. Początek procesu introjekcji poetycko przedstawiają Erving i Miriam Polsterowie: „Nakazy zaczynają się wcześnie i często są bardzo różne od tego, co dziecko czuje i czego potrzebuje. Dusza się męczy. Pewność dziecka wyczerpują zewnętrzne autorytety, których sądy osadzają się w nim, erodując jego własną wyraźną tożsamość i otwierając go na dorosłych konkwistadorów, którzy przejmują terytorium. Poddanie się najpierw napawa wstrętem, a później zostaje zapomniane” (Polster, Polster, 1974, s. 72–73, tłum. własne).
Życie dziecka znajduje się w rękach obcego, który decyduje, co wolno robić, a czego robić nie wolno, co dziecko może czuć i czego czuć nie powinno, bo jest to podejrzanym odstępstwem. Opór w odniesieniu do tego, co „się powinno/nie powinno”, jest dławiony, ponieważ na tym polega sens „powinności”, że jest ona nadrzędna wobec autentyczności. Grzeczne dziecko ma realizować powinności i unikać niestosowności. „Wmawia się dziecku, że ma być grzeczne, posłuszne, pełne szacunku” – opisuje ten proces Laura Perls (Perls, 1992, s. 38, tłum. własne) i zwraca uwagę, że rodzice osiągają ten cel, tłumiąc zdrową agresję dziecka, strasząc go karą albo wycofaniem miłości.
Co dzieje się dalej?
„Osoba, która przełknęła w całości wartości swoich rodziców, swojej szkoły i swojego społeczeństwa, wymaga, aby życie toczyło się, jak do tej pory. Kiedy świat wokół niej się zmienia, może doświadczać niepokoju i reagować defensywnością. Manipuluje swoją własną energią, wspierając introjektowane standardy, a jednocześnie stara się utrzymać swoje zachowanie tak całkowicie zintegrowane, jak to tylko możliwe, z tym »odziedziczonym« poczuciem słuszności i niesłuszności. Nawet kiedy introjekcja się udaje, to znaczy, kiedy jest zgodna z faktycznym światem, w którym osoba żyje, wciąż płaci ona wysoką cenę, ponieważ zrezygnowała z poczucia wolnego wyboru w swoim życiu” (Polster, Polster, 1974, s. 73, tłum. własne).
W świecie introjektów krytyk wewnętrzny może być strażnikiem wchłoniętych przekonań i/lub wartości. Nadzoruje przymusową pracę ciała próbującego urzeczywistnić nieosiągalny obraz self oraz każe za wykroczenia wobec tego, co właściw...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do grona specjalistów, którzy stale pogłębiają swoją wiedzę
Co dwa miesiące otrzymuj sprawdzone narzędzia i artykuły tworzone przez ekspertów-praktyków. Pogłębiaj wiedzę, pracuj sprawniej, pewniej i bądź przygotowany na najbardziej skomplikowane przypadki.
