PRZYPADEK. ANNA
Anna ma 70 lat, mieszka samotnie i od roku obserwuje u siebie narastające trudności z pamięcią. Nie pomagają jej suplementy diety, dłuższy sen czy rozwiązywanie krzyżówek. Coraz częściej spostrzega, że pamięć płata jej figle. Ma problemy z przypomnieniem sobie, o czym rozmawiała przed chwilą ze znajomymi. Kiedy po raz trzeci zgubiła klucze, dzieci zamontowały jej szafeczkę, do której teraz regularnie stara się je odwieszać. Wstydzi się tego, że czasami nie pamięta imion wnuków lub dat ich urodzin. Uspokaja wtedy swoich najbliższych, że ludzie w jej wieku już tak mają. Próbuje żartować z brakujących słów, których coraz częściej nie potrafi sobie przypomnieć. Raz nawet zgubiła się w drodze do sklepu, w którym od zawsze robi zakupy – na szczęście znajoma sąsiadka pomogła jej wtedy trafić do domu. Boi się poważnych problemów z pamięcią, które obserwowała u swojej matki, kiedy ta po 75. roku życia przestała ją rozpoznawać. Boi się, że trudności te będą narastać, a ona stanie się ciężarem dla swoich dzieci – i tak już wystarczająco zabieganych. Za namową najbliższych Anna trafia do lekarza geriatry, który skierował ją na bardziej specjalistyczne badania neuropsychologiczne i neuroobrazowe. Dowiedziała się, że przyczyną jej trudności jest choroba Alzheimera na wczesnym etapie zaawansowania.
Powszechnie wiadomo, że otępienie wywołane postępującą chorobą mózgu ma charakter nieodwracalny. Wciąż nie znamy przyczyn wywołujących chorobę Alzheimera i nie potrafimy jej skutecznie wyleczyć, a dostępna farmakoterapia umożliwia w ograniczonym stopniu jedynie łagodzenie przykrych skutków choroby. Czy to jednak oznacza, że nie powinniśmy nic robić? Czy psychologia może takim osobom jak Pani Anna zaproponować coś więcej niż tylko wsparcie diagnostyczne?
Czy rehabilitacja ma jakiś sens?
Zadanie rehabilitacji neuropsychologicznej nie polega jedynie na „naprawieniu” tej funkcji, która nie działa, lub wyeliminowaniu deficytu. Za jej najważniejszy cel uznaje się poprawę funkcjonowania jednostki. Dość dobrze opisują go McKay M. Sohlberg i Catherine A. Mateer. Badaczki te twierdzą, że zadaniem terapii neuropsychologicznej jest zwiększenie umiejętności, wiedzy, przekonań, a także zmiana zachowania lub wykształcenie odpowiednich strategii kompensacyjnych, które poprawią jakiś aspekt niezależnego funkcjonowania jednostki. Innymi słowy, proponowane działania powinny być ukierunkowane na wzmocni...
