Aspektem, który nadal pozostaje aktualny i wymagający szczególnego zainteresowania, jest zdrowie psychiczne osób zakażonych. Choć medycyna poszła naprzód i mamy dziś skuteczne leczenie HIV, to społecznie wciąż funkcjonuje stereotypowe podejście do zakażenia. Wciąż wiele osób nie rozróżnia HIV i AIDS, a choroba stereotypowo jest kojarzona ze śmiercią, narkomanią czy pracą seksualną. Natomiast w tej chwili medycyna jest na etapie dążenia do całkowitego wyeliminowania AIDS jako choroby, która dzięki skutecznemu leczeniu HIV nie musi się w ogóle rozwinąć. Ilość wirusa (wiremia) w organizmach osób żyjących z HIV, skutecznie leczonych lekami antyretrowirusowymi obniża się do bardzo niskich wartości, niższych niż granica wykrywalności czułych metod diagnostycznych.
Dzięki temu ludzie żyjący z HIV, przyjmujący regularnie leki, nie chorują na AIDS, choroba nie ujmuje im lat życia. Kolejną korzyścią, jaką daje skuteczna terapia antyretrowirusowa i bardzo niski poziom wiremii jest możliwość zapobiegania przenoszeniu zakażenia na innych poprzez seks, a także z matki na dziecko. Osoby zakażone, które przyjmują leki antyretrowirusowe zgodnie z zaleceniami lekarza i utrzymują niski („niewykrywalny”) poziom wiremii we krwi, nie stwarzają ryzyka przeniesienia zakażenia na niezakażonych HIV partnerów i partnerki seksualne. Natomiast jeśli kobieta żyjąca z HIV przyjmuje leki antyretrowirusowe zgodnie z zaleceniami lekarza w czasie ciąży i porodu, a po urodzeniu podają je dziecku przez 4–6 tygodni od przyjścia na świat, to ryzyko zakażenia dziecka spada poniżej 1%.
Związek zaburzeń psychicznych z obecnością HIV – badania
Mimo postępu medycznego wielu naukowców wskazuje jednak, że w świetle aktualnej wiedzy i obecnych doniesień naukowych psychoterapia powinna stanowić nieodłączny element terapii zakażenia HIV, zwłaszcza w jego wstępnej fazie, tuż po postawieniu rozpoznania (Freeman et al., 2005). Konieczność ta jest stale podkreślana ze względu na znaczny – i niezmniejszający się na przestrzeni lat – odsetek współwystępujących z zakażeniem HIV chorób i zaburzeń psychicznych (Riemen et al., 2019). W toku licznych badań udowodniono, że osoby zakażone HIV wykazują większą zapadalność na choroby psychiczne niż populacja ogólna. Warto tu jednak podkreślić, że większość badań pokazuje bezpośredni wpływ stygmatyzacji, autostygmatyzacji i wykluczenia społecznego na zdrowie psychiczne osób żyjących z HIV. W wieloośrodkowym badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych, w którym udział wzięło ponad 2800 osób zakażonych HIV, depresję rozpoznano u 36% badanych, a uogólnione zaburzenia lękowe u 15,8...