Psychoterapie psychodynamiczne i analityczne
Parasolowy termin „psychoterapia psychodynamiczna” obejmuje wiele terapeutycznych podejść i teorii wywodzących się z psychoanalizy, które też różnie akcentują znaczenie technik psychoterapeutycznych (np. terapia skoncentrowana na przeniesieniu – TFP czy psychoanaliza oparta o teorię ego). Niemniej w znacznej ilości współczesnych publikacji, w których poruszany jest temat doświadczania zmiany w terapii psychodynamicznej, podkreśla się złożony i wzajemny wpływ nadawania nowych znaczeń wewnętrznym doświadczeniom i wchodzenia w nowe aspekty relacji międzyludzkich w kontekście interakcji terapeutycznej (Ivey, 2015).
Podstawowym celem terapii psychodynamicznych jest leczenie zaburzeń, a jego pełnym wyrazem jest przywrócenie (lub wytworzenie) w pacjencie zdolności do „miłości i pracy” (Freud, za: Werbart i in., 2020). Innymi słowy spowodowanie poprawy jakości życia, dzięki której osoba będzie mogła uzyskiwać satysfakcję w życiu osobistym i zawodowym, utrzymywać motywację do realizacji celów i pozwalać sobie na czerpanie radości ze swoich aktywności w postawie akceptacji i rozumienia swojego ja, potrzeb i budowania bliskich relacji bez ryzyka wycofania w psychopatologiczne objawy.
Terapia psychodynamiczna interesuje się złożonością i głębią ludzkich doświadczeń, zajmuje się przede wszystkim (ale nie tylko) procesami intrapsychicznymi, w tym nieświadomymi (Werbart i in., 2020). Stąd bywa określana jako „terapia głębi”. Celem tej formy terapii jest całościowe zajęcie się pierwotnymi przyczynami cierpienia, a nie tylko samym objawem. Wszystko to dlatego, że zmiana z założenia ma być głęboka i trwała, czyli utrzymująca się po zakończeniu terapii, kiedy pacjent staje się bardziej niezależny, samodzielny, a przede wszystkim świadomy i akceptujący siebie. Terapia psychodynamiczna uznaje kluczową rolę nieświadomości w życiu i motywacji do uruchamiania pewnych zachowań i reakcji. Pozwala dostrzegać, że symptomy czy problemy mają swoje znaczenie i że poznanie ich symboliki umożliwia zobaczenie swoich zmagań w nowym, wcześniej nieuświadomionym kontekście. Prowadzi to w dalszych etapach do większej swobody w dokonywaniu lepszych życiowych wyborów w oparciu o nową wiedzę o sobie.
W terapii psychodynamicznej praca skupia się na facylitowaniu w pełnym wyrażaniu uczuć – w szczególności tych zaprzeczanych, tłumionych, czyli niechcianych, zawstydzających, a poprzez to rozwijaniu życia emocjonalnego pacjenta. W swych założeniach jest procesem ciągłej otwartości na pełny zakres myśli i uczuć pacjenta i przyjmowanie jego zróżnicowanych stanów emocjonalnych. Terapeutę ciekawi, w jaki sposób pacje...