Trudności z przyjmowaniem pokarmów są powszechne w przypadku dzieci. Szacuje się, że dotyczą 1/4 populacji, ale w większości mijają samoistnie. Problemy z żywieniem są również bardzo często cechą różnorodnych zaburzeń wieku dziecięcego. Czasami mają postać delikatną, innym razem są na tyle poważne, że nie ustępują bez wsparcia specjalistów, a niekiedy nawet wymagają włączenia żywności medycznej czy karmienia przez zgłębnik. Bez względu na stopień nasilenia problemów z przyjmowaniem pokarmów, jest to obszar, który zawsze powoduje ogromny niepokój i lęk wśród rodziców.
Problemy z przyjmowaniem pokarmów były również jedną z cech definiujących syndrom kojarzony z autyzmem, na co zwracał uwagę sam Kanner. Niektórzy autorzy sugerują nawet, że występowanie trudności w karmieniu w okresie niemowlęcym może być wczesnym objawem autyzmu. Dzisiaj wiemy, że wybiórcze jedzenie czy zaburzenia odżywiania, które występują u dzieci neurotypowych, są bardziej nasilone w przypadku tych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (Ashley i in., 2020).
Najlepszym przykładem jest faza neofobii, która dotyczy wszystkich ssaków. Zwykle ok. 2.–3. roku życia dzieci zaczynają gorzej jeść, obawiają się nowości, zwracają uwagę na wygląd pokarmu i wykluczają ze swojego jadłospisu wiele produktów. Jednak wraz z rozwojem i powtarzalną ekspozycją ta niechęć i wybiórczość mijają. To dlatego, że neofobia z wiekiem łagodnieje, a liczba prób spożycia nowego pokarmu się zwiększa. I chociaż dotyczy ona każdego dziecka, badania wykazują, że niechęć do jedzenia u dzieci z ASD często nie ustępuje samoistnie wraz z rozwojem i upływającym czasem i, co więcej, problemy z przyjmowaniem pokarmów w tej grupie często szybciej się nasilają w porównaniu z dziećmi typowo się rozwijającymi (Ashley i in., 2020).
Jakie są powszechne problemy żywieniowe w grupie dzieci z ASD?
Szacuje się, że częstość występowania problemów żywieniowych u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wynosi aż 90% (Kodak, Piazza, 2008), z czego blisko 70% określa się jako dzieci jedzące selektywnie, z racji spożywania wąskiej gamy produktów (Twachtman-Reilly i in., 2008). Do powszechnych rozpoznawanych problemów żywieniowych w grupie dzieci z ASD zalicza się także napady złości w trakcie posiłków, różnorodne rytuały i stereotypy żywieniowe. Musimy pamiętać, że nawet mówiąc wyłącznie o selektywności w przypadku dzieci z ASD, za każdym razem możemy mieć na myśli coś innego. Raz będzie to selektywność ze względu na cechy sensoryczne, np. wygląd produktów, innym razem czynnikiem decydującym będzie tekstura, a czasami możemy jeszcze zaobserwować preferowanie konkretnych naczyń, w których serwowany jest posiłek. Wyniki badania z 2018 r. wykazały, że dzieci z ASD w wieku od 9. miesiąca do 3. roku życia miały co najmniej jeden problem z przyjmowaniem pokarmów: wybiórczość z powodu innej tekstury pokarmu, selektywne jedzenie ze względu na typ pokarmu, odmowę przyjmowania pokarmów, ale też – uwaga – przejadanie się.
Przykłady selektywnego jedzenia u dzieci z ASD:
- Selektywność ze względu na typ pokarmu. Dziecko może preferować przykładowo wyłącznie produkty pszenne, np. pieczywo.
- Selektywność ze względu na markę produktu. Dziecko może preferować produkt konkretnej marki, np. jogurt jednej marki czy serek.
- Selektywność ze względu na kolor. Dziecko może preferować produkty spożywcze wyłącznie w jednym kolorze, np. p...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
