Stanowisko Jacobsona wobec relaksacji jest następujące: poprzez relaksację rozumie on stan, w którym nie występują skurcze mięśni, a w konsekwencji – z uwagi na brak pracy mięśnia – czasowo nie występuje w nim aktywność nerwowa (Siek, 1999).
Zdaniem Jacobsona wszelkie bodźce zewnętrzne i wewnętrzne uruchamiają szereg reakcji związanych z aktywacją mięśni, jednak sporo z nich nie zostaje ostatecznie użytych do radzenia sobie ze stresem i wykonuje bezproduktywną pracę. W niektórych przypadkach napięcie poszczególnych partii mięśni wraz z towarzyszącym mu pobudzeniem elektrycznym włókien nerwowych jest szczególnie długotrwałe i intensywne, przez co skutkuje poczuciem wyczerpania u pacjenta doświadczającego tego przykrego stanu. Stany napięcia przejawiają się w codziennym funkcjonowaniu zachowaniami kompulsywnymi, poirytowaniem, niecierpliwością, jak również wahaniami nastroju oraz tikami i skurczami mięśni, niestrawnością, drżeniem mięśni, trudnościami z zasypaniem. U pacjentów można również zaobserwować wyuczony nawyk napinania mięśni nawet wtedy, gdy mięśnie te nie wykonują żadnej pracy (Moryś i in., 2005).
Wprowadzenie
Treningi relaksacyjne są metodami pracy terapeutycznej stosowanymi przez profesjonalistów, ale także samodzielnie przez pacjentów. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie zmęczeniu, jak również doraźna odpowiedź na potrzebę regeneracji psychicznej. Działanie tych metod pracy polega na obniżaniu poziomu ogólnego napięcia naszego organizmu, co stanowić może punkt wyjścia dla dalszych oddziaływań terapeutycznych, tj. jak zastosowanie hipnozy. Ponadto warto podkreślić, że w pracy z lękiem pacjenta istotne jest odzyskiwanie przez niego poczucia kontroli nad sobą, własnym życiem i tym, co się w nim dzieje. Nabycie przez pacjenta umiejętności relaksacji dostarcza nie tylko przyjemnych wrażeń, ale przede wszystkim jest istotne z punktu widzenia jego poczucia kontroli nad wrażeniami z ciała, odzyskiwania równowagi oraz zapanowania nad lękiem, który w subiektywnym poczuciu pacjenta panował dotychczas nad nim i nad jego życiem (tamże: 383).
Korzystając z techniki Jasobsona – progresywnej relaksacji mięśni, wielokrotne wykonywanie napinania i rozluźniania określonych partii mięśni sprzyja wypracowaniu przez pacjenta umiejętności automatycznego redukowania napięcia mięśniowego. Jest to o tyle ważne, że ma na celu wypracowanie nawyku rozluźniania własnych mięśni i co za tym idzie – uspokajania organizmu. Dzięki zjawisku rozprzestrzeniania się reakcji rozluźnienia, rozluźnienie choćby dwóch partii mięśni powoduje, że w efekcie pozostałe grupy mięśni również ulegają spadkowi napięcia mięśniowego. W efekcie wypracowanie przez pacjenta takich umiejętności może pozwolić również na rozluźnianie mięśni, które nie są zależne od jego woli, np. mięśnie gładkie, mięśnie serca itp. (Moryś i in., 2005). W rezultacie technika progresywnej relaksacji mięśni pomaga...
