Błędne przekonania na temat bólu psychicznego prowadzą osoby do decyzji, aby nie okazywać cierpienia, a nawet je wypierać z własnej świadomości. Ponadto, trudność w zwerbalizowaniu i dokładnym opisaniu tego odczucia sprawia, iż jest ono jednym z najmniej zbadanych ludzkich emocji. Celem tego artykułu jest przedstawienie skutecznej strategii przepracowania tej emocji w nurcie krótkoterminowej psychoterapii strategicznej rozwiniętej przez prof. Giorgia Nardone w Centrum Terapii Strategicznej w Arezzo, we Włoszech.
Dla Victora Frankla ból psychiczny jest „czymś ludzkim, w pewnym sensie nawet czymś najbardziej ludzkim ze wszystkiego, co istnieje” (1, 2). Są to słowa psychiatry i psychoterapeuty austriackiego, który w trakcie II wojny światowej przeżył 3 lata w obozach koncentracyjnych, gdzie ludzkie cierpienie było wszechobecne. Ból psychiczny jest subiektywnie odczuwanym jednostkowym cierpieniem dotykającym najgłębszych ludzkich uczuć. Może być odczuwany zarówno przez osoby zdrowe, jak również chore fizycznie. Ból fizyczny (somatyczny) jest prostszy do zdiagnozowania, zarówno przez pacjenta, jak i lekarza. Ponadto, jak zauważa Ryn (3), cierpienie psychiczne przy dobrym stanie zdrowia fizycznego może być bardziej dokuczliwe niż cierpienie w chorobie somatycznej. Choroba bowiem ma swój początek, bieg i koniec, natomiast ból psychiczny może trwać w nieskończoność.
W rozumieniu Edwina Shneidmana ból psychiczny to „ból, cierpienie i udręka zachodzące w umyśle. To ból nadmiernego poczucia wstydu, winy, strachu, niepewności, samotności, obawa przed starzeniem się lub bolesną śmiercią” (4). Ta krótka konceptualizacja definicji bólu psychicznego pozwala nam na podobne rozumienie tego konstruktu, co będzie podstawą lepszego wypracowania rozwiązań terapeutycznych.
Jakie są przyczyny cierpienia we współczesnym świecie?
Ból psychiczny jest najczęściej obserwowany u osób, które mają zdiagnozowaną depresję, zaburzenia lękowe czy stres pourazowy. Istnieje wiele przyczyn jego odczuwania:
- wydarzenia traumatyczne, np. śmierć bliskiej osoby, bycie ofiarą gwałtu czy przemocy fizycznej i psychicznej itp.;
- utrata:
- ważnej osoby, np. odczucie straty u syna, którego ojciec wyprowadził się z domu rodzinnego po rozwodzie,
- relacji, np. nieoczekiwane rozstanie z ukochaną osobą,
- pozycji, np. nieoczekiwane czy niesłuszne zwolnienie z pracy albo z obejmowanego stanowiska,
- finansów, np. w wyniku nieodpowiedzialnego działania we własnej firmie czy międzynarodowego krachu finansowego,
- zdrowia, np. w przypadku przejścia nieudanej operacji, która spowodowała kalectwo, czy obecnie...
