W codziennym zabieganiu często brakuje nam przestrzeni na wspólne spędzanie czasu z najbliższymi. Jeśli nam się chwilę, to najczęściej jest to najczęściej krótka przerwa między obowiązkami. Głowa zajęta innymi sprawami nie pozwala na pełne skupienie uwagi na drogich nam osobach. Święta są czasem, w którym można spróbować to zmienić. Jak tego dokonać?
FUNDAMENTY WIĘZI RODZINNYCH – JAK BUDOWAĆ TRWAŁE RELACJE?
Więzi rodzinne to układy powiązań, czyli sił, które występują między poszczególnymi członkami rodziny. Mają one konkretne podstawy i wynikają z różnych źródeł, takich jak na przykład małżeństwo, pokrewieństwo, podobne wartości. Dzięki nim rodzina może działać w ramach wspólnoty i wypełniać swoje najważniejsze funkcje (Budzińska, 2018).
Innymi słowy więzi rodzinne są zależnościami, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi osobami tworzącymi rodzinę. Ich siła i poziom zaangażowania każdego członka w budowanie więzi są uzależnione od tego, jak bezpiecznie czujemy się w domu i jakie wartości zostały mu przekazane. Na siłę więzi wpływa też sposób spędzania wolnego czasu, zdolności komunikacyjne, poziom otwartości, tolerancji i zrozumienia. Im więcej pozytywnych wzmocnień i dobrych chwil, tym więź jest silniejsza. Wszystko to sprawia, że więzi nie da się zbudować w kilka chwil. Jest to wieloletni proces. To inwestycja, w którą wkłady pracę i zasoby od początku istnienia rodziny.
ŚWIĄTECZNE RYTUAŁY BUDUJĄCE RELACJE
Wszelkie rytuały i tradycje kulturowe, czy indywidualne pomagają utrzymywać spójność i integralność grupy. Natomiast, jeśli są one praktykowane w ramach rodziny, wówczas pomagają lepiej wyrazić, kim jesteśmy jest jako jej członkowie. Bliscy sobie ludzie praktykując konkretne zwyczaje od lat, chętniej się ze sobą spotykają (Sezer, 2016), wynika to z faktu, że rytuały wiążą się z zaangażowaniem, które można w tym kontekście definiować, jako czerpanie przyjemności z samego obchodzenia danej tradycji (Sezer, 2016). Pomagają one także w budowaniu poczucia bezpieczeństwa, swobody i pełnego komfortu. To z tradycji rodzina i każdy jej członek może czerpać poczucie siły (Newell, 2000) oraz psychicznej równowagi, której często dziś brakuje.
Święta Bożego Narodzenia są ważne nie tylko dla chrześcijan. Każdy znajduje w nich coś wyjątkowego i specjalnego, co nadaje im szczególnego uroku. Niezależnie od poglądów, jest to czas radosny, kolorowy, smaczny i pełen spotkań z bliskimi (Sobczyk-Gąsiorek, 2020).
Choć dla wielu osób rytuały świąteczne są pustym gestem lub sprowadzają się wyłącznie do budowania klimatu, nie jest to do końca prawdą. Wspólne domowe tradycje lub kultywowanie tych, które są powszechnie znane, sprawiają że bliskich łączy coś więcej niż „czerwona kartka w kalendarzu”. Wspólne ubieranie choinki, słuchanie czy śpiewanie kolęd lub pieczenie pierników i przygotowanie wigilijnych potraw, integruje i znacznie zwiększa poczucie bliskości. Jeśli tradycje te przebiegały bez zakłóceń i kojarzą się z ciepłym i przyjemnym czasem, wówczas wspomnienia te zostają na dłużej.
ŚWIĘTA NA ODLEGŁOŚĆ – JAK BYĆ RAZEM MIMO DYSTANSU?
Tradycje świąteczne pomagają w budowaniu relacji również na odległość. W dzisiejszych czasach bardzo często żyjemy daleko od rodzinnego domu, a codzienność przyczynia się do tego, że wyjazd do krewnych na święta nie jest prosty (Garstka, 2015). Jeśli nie mamy możliwości spędzania czasu wspólnie z bliskimi pamiętajmy, że symbolem podtrzymującym więzi mogą być wszelkie przygotowania do świąt i przywoływanie rodzinnych, świątecznych tradycji, takich jak gotowanie ulubionych świątecznych potraw, dekorowanie domu pamiątkowymi ozdobami czy wspólne siedzenie przy choince, słuchanie bajek, oglądanie telewizji lub granie w planszówki. Z daleka od domu, nawet założenie świątecznego, kompromitującego swetra, od ukochanej babci, budzi sentyment. Jednak rytuały i tradycje nie są ważne jedynie dla dorosłych. Są to kwestie szczególnie ważne w życiu dziecka. Bez względu na jego wiek. Dzięki nim dziecko buduje przywiązanie do rodziny i tworzy więź opierającą się na radości i zaufaniu.
JAK POWSTAJĄ WSPOMNIENIA NA CAŁE ŻYCIE?
Kreując wspólne wspomnienia świąteczne warto pamiętać o tym, że sposób świętowania dorosłego człowieka to efekt tego, co zapamiętał z domu rodzinnego. Człowiek jest bowiem wytworem kultury swojego środowiska. Jeśli więc dziecko od najmłodszych lat będzie pozytywnie kojarzyć święta, jeśli będzie miało ciepłe wspomnienia ze wspólnego śpiewania kolęd lub wspólnie wypijanego kakao w pierwszy świąteczny poranek, tym chętniej będzie wracało do tych wspomnień, a w przyszłości będzie je przenosić na swoją rodzinę. Na długo zapamięta nie tylko samą tradycję, ale i osoby, z którymi są one powiązane. Im więcej jest takich wspomnień, tym pamięć i więź jest silniejsza.
Korzystając z tego, że grudzień to czas przepełniony rytuałami i tradycjami świątecznymi, warto dostrzec nie tylko ich walor estetyczny czy smakowy. Wspólne ubieranie choinki, zdobienie pierników, wspólna kolacja lub oglądanie klasyka, czyli: „Kevin sam w domu” to moment, w którym tworzy się wspomnienia. Dzięki nim, tworzy się relacje, które przetrwają lata. Nawet, jeśli w przyszłości zabraknie czasu na świętowanie, zmienią się warunki czy braknie kilku osób, we wspomnieniach zawsze będzie dla nich miejsce.
Bibliografia:
- Budzyńska E.(2018), Międzypokoleniowe więzi w rodzinie: studium socjologiczne rodzin polskich i słowackich, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
- Garstka E. (2015), Sacrum jako aspekt kultury świątecznej – tożsamość młodych Polaków za granicą, Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 13(4).
- Newell L.D. (2000), Traditions. A Foundation for Strong Families, Marriage&Families: https://scholarsarchive.byu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1001&context=marriageandfamilies
- Sezer O., Norton M.I., Gino F. (2016), Family Rituals Improve the Holidays, The Science of Hedonistic Consumption, 1(2).
- Sobczyk-Gąsiorek A. (2020), Świętowanie B-ożego Narodzenia na podstawie rysunków dzieci – studium porównawcze na przykładzie Polski, Austrii i Włoch, Przegląd Religioznawczy, 1(275).
