Czym są zaburzenia osobowości?
Zaburzenia osobowości są trwałym wzorcem zachowania, postępowania oraz odczuwania, interpretowania i rozumienia emocji, co kształtuje jakość relacji z innymi. Istotne jest, że wzorzec ten wyraźnie odbiega od powszechnych, oczekiwanych norm bądź istniejących wymagań społeczno-kulturowych. Utrzymuje się przez większość czasu, znacząco utrudniając codzienne funkcjonowanie tejże osoby. Charakterystyczną cechą są sztywność i jednowymiarowość powodujące wyraźne cierpienie. Jak podaje uaktualniona wersja Kryteriów Diagnostycznych Zaburzeń Psychicznych DSM-5 (2013), jest to:
A. Stały wzorzec zachowań i doświadczania emocji, który różni się znacząco od tego, co jest oczekiwane w danym kręgu kulturowym. Wzorzec ten jest wyrażony w co najmniej dwóch spośród wymienionych obszarów:
- Postrzeganie (tzn. sposób postrzegania i interpretowania samego siebie, innych osób oraz wydarzeń).
- Wyrażanie emocji (tzn. zakres, intensywność, chwiejność i adekwatność odpowiedzi emocjonalnej).
- Funkcjonowanie w relacjach międzyludzkich.
- Kontrola impulsów” (APA, 2013, s. 715).
Co warto podkreślić, przy każdym rozpoznaniu pełnoobjawowych zaburzeń osobowości wymagane jest konkretne określenie typu tych zaburzeń. W niniejszym tekście zaprezentowana zostanie jedna z postaci tychże zaburzeń, mianowicie schizoidalne zaburzenie osobowości w kontekście funkcjonowania świata uczuć takiej jednostki, a przede wszystkim, w jaki sposób rozumiana i widziana jest przez nią miłość.
---
Poniżej przedstawiono podstawowe kryteria diagnostyczne dla rozpoznania według DSM-5 aktualnie obowiązujące w Stanach Zjednoczonych (2013):
B. Opisany stały wzorzec jest pozbawiony elastyczności i dominuje w sytuacjach dotyczących danej osoby i w sytuacjach społecznych.
C. Stały wzorzec powoduje istotne klinicznie cierpienie lub upośledzenie w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym lub w innych ważnych obszarach.
D. Wzorzec jest niezmienny i utrzymuje się przez długi czas, a jego początek bywa kojarzony co najmniej z wiekiem dorastania lub wczesnej dorosłości.
E. Występowanie opisanego wzorca nie może być lepiej wyjaśnione poprzez interpretowanie go jako objaw lub skutek innego zaburzenia.
F. Zakłócenie nie jest spowodowane fizjologicznym działaniem substancji (np. substancji nadużywanej, przyjmowanego leku) albo stanem ogólnomedycznym (np. urazem głowy) (APA, 2013, s. 715).
Z kolei Europejska Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (1998) pod kodem F60 prze...
