Zaburzenia afektywne nie stanowią homogenicznej jednostki nozologicznej ani pod względem symptomów, etiologii czy dynamiki przebiegu (Cierpiałkowska, 2019). Wśród zaburzeń afektywnych wyróżnia się szczególną postać, tj. chorobę afektywno-dwubiegunową. Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), nazywana również chorobą maniakalno-depresyjną należy do częstych i poważnych zaburzeń psychicznych. Choroba maniakalno-depresyjna polega na osobliwym sposobie organizacji czynności mózgu, przejawiającym się szczególnym zachowaniem i funkcjonowaniem. W ChAD najbardziej typowe są okresowe zmiany nastroju, przybierające niekiedy postać ekstremalnych emocji oraz aktywności ruchowej i psychicznej, przy czym stany takie mogą mieć biegunowo przeciwny charakter, który nazywa się manią i depresją (Rybakowski, 2009).
W przebiegu zaburzeń afektywnych mogą się pojawić zaburzenia seksualne (Kansy, Rodak, Furgał, 2022). W pracy klinicznej z osobami chorującymi na zaburzenie dwubiegunowe uwaga kierowana jest zwykle na stany prowadzące do zagrożenia zdrowia i życia. Obszar seksualności bywa pomijany, jednak wzięcie pod uwagę problemów seksualnych klienta może pozwolić na uwzględnienie w decyzjach terapeutycznych potrzeb klientów i dzięki temu poprawić współpracę w leczeniu (Kansy, Rodak, Furgał, 2022).
Rozpowszechnienie i epidemiologia
Badania epidemiologiczne wykazują, że ryzyko zachorowania na chorobę afektywną dwubiegunową typu I
dotyczy około 1–2% populacji, natomiast na chorobę afektywną dwubiegunową typu II i zaburzenie ze spektrum ChAD wynosi 3–5% (Rybakowski, 2011).
Rozpowszechnienie ChAD
- ChAD typu I (ze stanami maniakalnymi) – 1–2% populacji
- ChAD typ I, II i spektrum ChAD – 3–5% populacji
- Częstość występowania K: M = 1 : 1
- Niedoszacowanie częstości występowania: u 60% klientów leczonych z powodu depresji występowały cechy ChAD
Kryteria diagnostyczne
Rozpoznawanie chorób afektywnych opiera się na kryteriach diagnostycznych opracowanych w ramach Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10, ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) oraz Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (DSM, ang. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders).
Zaburzenia afektywne – klasyfikacja ICD-10
Według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 afektywne zaburzenia nastroju obejmują grupy F30–F39.
Podział zaburzeń nastroju według klasyfikacji ICD-10:
- F30 Epizod maniakalny
- F31 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe ChAD I
- i ChAD II
- F32 Epizod depresyjny
- F33 Zaburzenia depresyjne nawracające (zaburzenie afektywne jednobiegunowe)
- F34 Uporczywe zaburzenia nastroju (afektywne)
- F34.0 Cyklotymia
- F34.1 Dystymia
- F38 Inne zaburzenia nastroju (afektywne)
- F39 Zaburzenia nastroju (afektywne), nieokreślone
Poza klasyfikacją ICD-10 wyróżnia się również sezonowe zaburzenie afektywne.
F30 Epizod maniakalny:
- F30.0 Hipomania
- F30.1 Mania bez objawów psychotycznych
- F3...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
