Od lat 90. prof. Nardone, równolegle z działalnością terapeutyczną, prowadzi badania nad procesami zmian, a wynikiem jego działań jest model Strategicznego Rozwiązywania Problemów. Model ten może być z powodzeniem stosowany zarówno w psychoterapii (leczenie poważnych patologii, np.: zaburzenia odżywiania, fobie i ataki paniki), w coachingu oraz w doradztwie biznesowym, edukacji – szkolnictwie czy w sporcie.
Moja współpraca z Giorgio Nardone trwa od 2006 roku. Wraz z grupą kolegów w Centrum Terapii Krótkoterminowej w Arezzo prowadzimy nieprzerwane prace badawcze nad metodologią, z której jednocześnie korzystamy w pracy z pacjentami i klientami. W tym artykule chcę podzielić się moim doświadczeniem i umożliwić poznanie polskim kolegom 7 kroków Strategicznego Rozwiązywania Problemów (Strategic Problem Solving®). Działanie tej niezwykle prostej i przede wszystkim skutecznej metody opiszę na przykładzie dwóch przypadków, które pozwolą lepiej zrozumieć istotę filozofii strategicznej.
Przedstawiając tę nową, nieznaną jeszcze w Polsce technikę rozwiązywania problemów, chciałabym ją przybliżyć wszystkim zainteresowanym rozwiązywaniem problemów w organizacjach i firmach, aby mogli z niej korzystać w swojej pracy.
Strategic Problem Solving®, czyli Strategiczne Rozwiązywanie Problemów to zaawansowana technika umożliwiająca znajdowanie naprawdę skutecznych i wydajnych rozwiązań dla złożonych problemów. Metodologię tę można zastosować do każdego rodzaju problemu, szczególnym jednak powodzeniem cieszy się (ponieważ jest niezwykle skuteczna) w kontekście zarządzania, gdzie umiejętność rozwiązywania bardzo złożonych problemów w krótkim czasie jest na wagę złota.
Rozwiązywanie problemów w oparciu o model Giorgia Nardone jest związane z koncepcją mechanizmu oszukiwania samego siebie. Analiza tego mechanizmu pozwala wyjść poza tradycyjne sposoby analizowania problemu, umożliwiając dostęp do zasobów naszego umysłu, z jednej strony blokując błędne i nieskuteczne próby rozwiązania problemu, a z drugiej uwalniając kreatywność. Praca w ramach Strategic Problem Solving® polega na zastosowaniu metodologii action-research (badanie w działaniu) rozwiniętej przez psychologa społecznego Kurta Lewina. Metoda ta opiera się na wprowadzeniu działań w celu zbadania, jak funkcjonuje problem, co prowadzi do pierwszej zmiany. Badanie w działaniu ujawnia sposób, w jaki system reaguje na zmianę, a to z kolei pozwala na – krok po kroku – coraz lepsze poznanie problemu i coraz bardziej precyzyjne dostosowanie strategii.
Schemat 7 Kroków Strategicznego Rozwiązywania Problemów
1A. Opisanie i zdefiniowanie problemu
Zdefiniowanie i dokładne opisanie problemu i jego cech charakterystycznych jest pierwszym krokiem do jego rozwiązania. Należy skoncentrować się na tym, jak problem działa w danym momencie – dziś i teraz. W procesie definiowania problemu pomoże uzyskanie szczegółowych odpowiedzi na pięć pytań:
- Co jest problemem? (Co?)
- Kto jest w niego zaangażowany? Kogo dotyczy problem (Kto?)
- Gdzie problem się dzieje? (Gdzie?)
- Kiedy się pojawia? (Kiedy?)
- Jak działa? W jaki sposób się przejawia? (Jak?)
Na opis i zdefiniowanie problemu warto poświęcić odpowiednią ilość czasu, ponieważ pozwoli to zaoszczędzić go w następnych etapach. Napoleon sam często stosował taki paradoks: „Ponieważ się bardzo spieszę, będę szedł powoli”.
W przypadku przeprowadzania analizy problemu w kontekście organizacyjnym warto przeprowadzić ją w zespole, w obecności osób podejmujących decyzje.
W prawidłowej definicji problemu może pomóc zastanowienie się, jak inne osoby z naszego otoczenia mogą postrzegać ten problem, jak inni to widzą. Punkt widzenia tych osób może wskazać inny, szerszy kontekst, a co za tym idzie – nowe perspektywy, a niebrane do tej pory pod uwagę. Gdy definicja problemu, czyli punkt startu, jest określona, warto zdefiniować metę.
1B. Uzgodnienie celu
W drugiej części fazy poświęconej dokładnej analizie problemu należy skupić się na celu, który będzie wynikiem tej analizy. Zadaniem coacha w tej fazie jest prowadzenie dialogu strategicznego, który pozwoli precyzyjnie i obrazowo opisać cel. Przykładem pytań nakierowujących jest: „Co musiałoby się zmienić w waszej organizacji, aby można było uznać problem za rozwiązany”, „Po czym można poznać, że problem już nie istnieje?”.
Aby klient miał pewność, że cel jest w zasięgu jego możliwości, warto opisać go przy pomocy metody SMART: cel...
