Muzyka, która leczy

Współczesna muzykoterapia, choć swoimi korzeniami może sięgać nawet do tradycji plemiennych, które wykorzystywały intensywny rytm i dźwięki do wzbudzania ekstazy podczas szamańskich rytuałów, jest dziś pełnoprawną formą psychoterapii i dziedziną nauki. Terapia prowadzona z wykorzystaniem muzyki może przyjmować jedną z dwóch form: aktywną, w której uczestnik jest zaangażowany w proces tworzenia, wydobywa dźwięki z instrumentów, improwizuje, śpiewa i podejmuje działania z towarzyszeniem muzyki lub receptywną, w której najważniejszy jest sam odbiór, słuchanie muzyki odpowiednio dobranej przez terapeutę.

Obie te formy można wykorzystywać w terapii indywidualnej lub grupowej. Uniwersalność muzyki jako bodźca emotogennego, jej różnorodność i szeroki wybór opisanych w literaturze metod uwzględniających wykorzystanie muzyki lub jej elementów sprawiają, że muzykoterapię można stosować do osiągnięcia szerokiego spektrum celów terapeutycznych. U dzieci może ona stymulować lepszy i szybszy rozwój funkcji kognitywnych, wspomagać kształtowanie się pamięci i koncentracji oraz pobudzać kreatywność. W terapii osób z autyzmem stanowi alternatywny sposób wyrażania emocji i nawiązywania kontaktu z otoczeniem – często łatwiejszy do wdrożenia niż mowa. W psychoterapii i wsparciu psychologicznym bodźce muzyczne mogą pomagać w konfrontowaniu się z trudnymi emocjami, być katalizatorem bądź nośnikiem dla uczuć wymagających przepracowania. Na oddziałach psychiatrycznych muzyka stanowi dobre uzupełnienie leczenia farmakologicznego, a nawet może być pomocna w diagnozie niektórych zaburzeń. W pracy z osobami starszymi i psychogeriatrii może być stosowana w celu wywołania pozytywnych wspomnień, emocji, poprawy nastroju. Daje bodziec do podejmowania kontaktów społecznych i uczestniczenia w zajęciach grupowych.
 

Nawet, jeśli terapeuta na co dzień nie wykorzystuje elementów muzykoterapii w swojej pracy, to niektóre aspekty pomocy psychologicznej są z nią nierozerwalnie związane. Najlepszym przykładem będzie dobór muzyki w pracy ze stresem. Wiele technik wykorzystywanych w pracy z silnym napięciem wiąże się ze stosowaniem odpowiednio dobranej muzyki. Zawsze warto wtedy zwrócić uwagę nie tylko na cechy samej muzyki – jej głośność, tempo, nastrój, charakter – ale przede wszystkim na indywidualne preferencje klienta. Nawet najlepiej wyselekcjonowany utwór o charakterze relaksacyjnym nie przyniesie pożądanego efektu, jeśli nie będzie podobał się słuchaczowi. Co więcej – w przypadku silnego niedopasowania lub w sytuacji, gdy dany utwór wywołuje nieprzyjemne skojarzenia lub prowadzi do trudnych wspomnień – skutek jego wykorzystania będzie odwrotny do zamierzonego.

Jednocześnie warto pamiętać, że muzyka sama w sobie nie oddziałuje w sposób silny i długotrwały. Można to obserwować chociażby na przykładzie mitycznego „efektu Mozarta” – zjawiska poprawy zdolności poznawczych, pamięci i koncentracji u osób badanych po wysłuchaniu jednej z sonat fortepianowych tego kompozytora. Dalsze badania wskazały, że efekt ten jest krótkotrwały (utrzymuje się maksymalnie kilkadziesiąt minut) i niezbyt silny (daje jedynie kilkuprocentową poprawę). Dlatego też pamiętajmy, że w ramach całego procesu terapeutycznego muzyka może być ważnym (nawet głównym), ale nie jedynym elementem. Efektywna muzykoterapia jest procesem prowadzonym przez wykfalifikowanego specjalistę, który dba o jej przebieg, zapewnia odpowiedni dobór metod, nawiązuje profesjonalną relację terapeutyczną oraz w sposób świadomy pracuje z klientem. I choć George Sand twierdziła, że sama muzyka ją leczy, to czy skutki jej działania byłyby równie dobre, gdyby nie relacja z Fryderykiem Chopinem, który tę muzykę pisał i wykonywał specjalnie dla niej?

Więcej informacji i możliwość zapisania się na sesję  znajdziesz na stronie: https://sonora.eu i na FB https://www.facebook.com/SonoraSoundTube/